Een eenvoudig, indrukwekkend debuut
Biefstuk – Judith Eykelenboom – Prometheus – 253 blz.
Naast de gebruikelijk uitgeversinformatie is er over deze jonge schrijfster niet veel te vinden op het internet. Ze heeft een studie journalistiek gedaan, totdat ze besloot om te gaan schrijven. Ze is 33 jaar en deze roman is haar debuut. Natuurlijk is er over deze jonge auteur meer te vinden binnen de sociale media, maar dat laat ik over aan uw eigen internetvaardigheid.
Nadat ik het boek gelezen had, keek ik opnieuw naar haar foto op de achterkant en ik kreeg het gevoel dat dit boek weleens semi of geheel autobiografisch zou kunnen zijn. Daarvoor vind ik, naast de blik in haar ogen, geen enkele aanwijzingen of bewijs. Het haar hangt half voor haar gezicht en er straalt een sceptische bedachtzaamheid uit haar blik. Ze houdt de toeschouwer duidelijk op een afstand, koel en afstandelijk.
Wat ze in haar roman beschrijft, zou ze best weleens zelf meegemaakt kunnen hebben, maar even goed ook helemaal niet. Haar coverfoto vind ik, gezien de inhoud van het boek, minder geslaagd. Het is een suggestieve afbeelding van lange vrouwenbenen op een stoel en ik weet niet of de vrouw door een raam wil vluchten of zichzelf gaat ophangen.
Maar het gaat om de literaire kwaliteiten van deze debutant. Waar gaat het verhaal over? In deze roman wordt een korte doch belangrijke periode uit het leven van de jonge vrouw Levi beschreven. Haar gezin bestaat uit een vader die maar niet volwassen wil worden, die bij regelmaat zonder opgave van redenen afwezig is en die naast zijn stevige verslaving aan drank en drugs, ook erg losse handjes heeft. Dan is er een moeder die zich als een slachtoffer gedraagt en die liever de voorkeur geeft aan haar verslaafde, gewelddadige en geld verspillende echtgenoot, dan voor haar drie kinderen te zorgen of een nieuwe partner te zoeken. Er is ook een jonger zusje met anorexia die Levi opzadelt met een fantasiewereld. Het zusje neemt die fantasiewereld uiteindelijk voor waar aan, met alle gevolgen van dien en dan er is nog een babybroertje dat geen rol van betekenis speelt.
De situatie thuis loopt meer en meer uit de hand en Levi zoekt haar toevlucht bij een vriendinnetje dat voortkomt uit een wereld die ik zou willen omschrijven als een aso-hippiewereld. Er wordt veel gestolen, geblowd en gedronken en waarbij je als lezer aanvoelt dat dit niet lang goed kan gaan en donkere wolken pakken zich dan ook al snel samen. Het is een ruig en snel geschreven verhaal wat soms een tikkeltje voorspelbaar is. De titel Biefstuk verbaast mij, omdat ik hem niet kan plaatsen. Er wordt wel biefstuk gegeten maar dit speelt in mijn ogen geen rol, maar dat doet de perzik in het verhaal De perzik der onsterfelijkheid, van Jan Wolkers ook niet.
Maar goed, dat is niet alles. De manier waarop Judith Eykelenboom haar verhaal vlot, scherp, aangrijpend en vloeiend neer schrijft, vind ik bijzonder. De regels zijn buigzaam en lopen soepel, Judith schrijft mooie duidelijk zinnen zonder te veel poeha. Er schuilt poëzie in haar manier van schrijven, zonder dat ik kan benoemen hoe ze dat voor elkaar heeft gekregen. Het verhaal heeft geen moraal of dubbele bodem en je mag als lezer zelf oordelen wat je vindt. Er zijn geen moeilijke metaforen of diepere lagen en het wordt in mijn ogen klip en klaar verteld. Nadat ik er in was begonnen, kon ik het maar met moeite wegleggen. Het prikkelde en het voorspelde iets waardoor ik verder wilde lezen. Het karakter, de persoon Levi, wordt nergens echt uitgediept of beschreven en toch leer je haar zeer goed kennen. Ik als vader zocht naar tekenen van redding of herstel. Die komen niet. Of misschien toch? Ik feliciteer Judith Eykelenboom met dit ijzersterke debuut!
