Interview met boekhandelaar Monique Burger

Monique Burger werd geboren in 1963, in een Westfries tuindersgezin. Na de middelbare school studeerde ze Engels tot en met haar kandidaatsexamen. Daarna is ze gaan werken als bedrijfsleider in de Island Bookstore in de Amsterdamse Jordaan van 1992 tot 2010.
In 2010 richtte ze De Nieuwe Boekhandel op in Amsterdam, Bos en Lommer. Ze werd Boekverkoper van het Jaar in 2010 en finalist bij MKB-Awards 2011.

In 2011 werd De Nieuwe Boekhandel gekozen tot één-na-beste Boekhandel van het Jaar. Ze schreef het boek Groeten is gratis dat in 2011 verscheen, waarin ze uitlegt hoe je van je winkel een florerende zaak kunt maken door niet alleen de platgetreden paden te bewandelen. Nu zit ze maandelijks in het boekenpanel van De Wereld Draait Door.

Wilde je als kind als iets met boeken gaan doen? Zo nee, wat wilde je dan worden?

Als kleuter leerde ik, terwijl mijn moeder me een verhaal voorlas, in stilte alle woorden uit mijn hoofd. Daarna nam ik het boek mee naar school en ‘las’ het aan de juf voor. Toen ik eenmaal kon lezen, nam ik in de middagpauze uit de schoolbibliotheek een boek mee naar huis, las dat tijdens het eten en nam het daarna weer mee naar school. Om te bewijzen dat ik het had gelezen moest ik dan de inhoud navertellen, want niemand geloofde dat ik in een uur een boek kon lezen. Idioot, maar het geeft wel aan wat voor enorme leeshonger ik als kind al had.

Las je als kind veel en heeft het verplicht lezen op de middelbare school een negatieve invloed gehad op je leesgedrag?

Voor Frans, Engels en Duits moesten we 15 boeken lezen, voor Nederlands 25, totaal 70 boeken. Ik had voor Frans, Engels en Duits 25 boeken gelezen (dus totaal 75), en voor Nederlands 50, totaal 100 boeken. Zodoende kon ik een mooie keuze maken voor mijn mondelingen. Dat waren bijzondere gesprekken, waar ik met plezier aan terug denk.

Welke criteria hanteer je nu voordat je een boek gaat lezen?

Nu lees ik alleen maar boeken die op dit moment in De Nieuwe Boekhandel liggen of komen te liggen. Jammer genoeg heb ik voor oudere boeken of boeken die we niet op voorraad hebben geen tijd. Ik lees 10 tot 20 boeken per maand van kaft tot kaft en van ongeveer 100 boeken lees ik het eerste (en soms het laatste) hoofdstuk. Als je klanten goed wilt adviseren moet je weten waar het boek over gaat, in wat voor stijl het is geschreven, in welke tijd het zich afspeelt, wat voor sfeer en gevoel een boek heeft, enzovoort. Lezen doe ik uitsluitend voor mijn plezier. Ik verkeer in de waanzinnig gelukkige omstandigheid dat ik met mijn grootste hobby mijn boterham kan verdienen. (Nou ja hobby, dat is ook zo’n woord. Bestaat er een ander woord voor ‘liefste ding’?)

Je moet voor je beroep veel lezen om mensen te kunnen adviseren. Maar er zijn misschien genres die je helemaal niet liggen. Hoe ga je daar mee om?

Je hart kan niet in alle boeken en genres zitten. Als je je verdiept in onderwerp, stijl en je weet met welk boek of welke auteur een bepaald boek te vergelijken is, heb je al redelijk veel informatie om een klant goed te kunnen adviseren. Bovendien sta ik niet alleen in de winkel, Bart en Folco hebben weer andere boeken gelezen dan ik en hun kennis is voor mij onmisbaar. Daarnaast vragen we klanten om korte recensies over boeken te schrijven. Die plakken we dan op het boek en zo informeren we klanten ook goed over boeken die we niet zelf hebben gelezen. Bij de recensie staat de naam van de klant vermeld, zodat die nog beroemd wordt ook 

Wat is er leuk aan het runnen van een boekwinkel en wat niet?

Alles is leuk. Het contact met de klanten, het organiseren van evenementen, het inrichten van de etalage, het beantwoorden van de mails, het inkopen, zelfs het ramenlappen vind ik leuk (omdat voorbijgangers dan vaak van die leuke kletspraatjes met je gaan maken). Alleen de hele dag staan is verschrikkelijk, zeker als je graag op hakken loopt. Platte schoenen zijn vaak lomp, maar ik moet ze soms wel dragen als ik tot mijn pensioen wil blijven werken.

Wat doe je zoal om je winkel te promoten?

We vervullen een actieve rol in de buurt, ik denk dat dat heel belangrijk is, maar dat is niet vanuit promotie van de winkel gedacht. Ik vind het belangrijk om de wijk leefbaar (mede) leefbaar te houden, mee te denken over de ontwikkelingen, zelf iets neer te zetten, actief betrokken te zijn als er iets op poten gezet moet worden of te helpen bij initiatieven van anderen. Je bent niet alleen op de wereld, we zijn allemaal onderdeel van een groter geheel. De Nieuwe Boekhandel is een soort trefpunt geworden.
We zijn actief op social media, organiseren elke week twee tot zes evenementen in de winkel, en geven superservice al zeg ik het zelf. Niet alleen qua boekadvies en persoonlijke aandacht, maar ook brengen we bestellingen thuis bij klanten die slecht ter been zijn of ziek zijn. Natuurlijk hebben we een goede webwinkel waar je alle boeken kunt bestellen en géén verzendkosten betaalt, maar we beseffen ook goed dat niet iedereen op internet zit.
Daarbij, lezen is een feest, onze boekhandel is een feest. Er is altijd wat te doen, geen dag is hetzelfde, en ik ben altijd op zoek naar een verrassend evenement, iets wat nog nooit gedaan is in de boekhandel. Ik hou van experimenteren.

Mensen gaan steeds minder lezen en steeds minder mensen gaan lezen. Denk je dat die curve nog om te buigen is?

In onze ogen gaat die curve juist omhoog. Mensen lezen meer dan ooit. Bij ons kun je alle leverbare boeken vinden en bestellen, zowel op papier als digitaal. We verkopen de Kobo, de beste en fijnste eReader die ik ooit in handen heb gehad. Als we een boek niet op voorraad hebben en je hebt het vandaag nodig, proberen we je aan een adres te helpen waar je het wel kunt vinden. Als je een vraag hebt over een boek of een schrijver en wij weten het antwoord niet, leggen we je vraag voor aan onze volgers op Twitter. We gaan door tot we je helemaal hebben geholpen. Niet alleen omdat we hopen dat je dan de volgende keer weer bij ons komt, maar ook omdat we het zelf een sport vinden.

Lezen begint bij voorlezen door de ouders. Als zij dat niet doen, gaat een kind vaak ook niet lezen. Heb je het gevoel dat er genoeg wordt gedaan om lezen bij kinderen te bevorderen?

Ouders zijn zelf verantwoordelijk voor het boekenaanbod voor hun kinderen. Ik vind het ongelooflijk belangrijk dat kinderen thuis en op school boeken te kust en te keur hebben. De bibliotheken zijn wat dat betreft onmisbaar, en hierin ligt een taak voor de overheid en voor de scholen. Aandacht voor leesbevordering is er nooit genoeg. Wij lezen zelf ook voor in de winkel, en kinderboekenschrijvers komen ook graag voorlezen. Dertig paar gloeiende kinderogen. Dertig hartjes die sneller kloppen bij een spannend verhaal, ik ben soms een sentimenteel watje maar daar doe ik het voor.

De drie delen van vijftig tinten grijs zijn bestsellers. De boeken zouden vooral veel gekocht worden door niet-lezers.

Onzin. Het is al een contradictio in terminis, een niet-lezer die Vijftig tinten leest. In Nederland zijn er al meer dan een miljoen exemplaren verkocht. Maar ik begrijp wel wat je bedoelt hoor, namelijk dat deze boeken gekocht zouden worden door mensen die normaliter geen boeken lezen. Ik denk dat dat gedeeltelijk waar is. Er zijn echter ook enorm veel vrouwen die het náást hun “gewone” boeken lezen. De Volkskrant schreef: Iedereen leest dit boek, omdat iedereen dit boek leest. (de quote is niet helemaal juist, maar van deze strekking).

Is dat positief voor de verkoop van andere boeken, gaat het er ten koste van of zijn er andere neveneffecten?

Bij ons is het extra verkoop. De boekhandel mag zijn handjes dichtknijpen met deze trilogie.

De literaire boeken zitten een beetje in een verdomhoekje. Is er geen talent in Nederland of is er iets anders aan de hand?

Ik ben een enorme liefhebber van Nederlandstalige literatuur. Ik kom niets tekort. Het aanbod is geweldig, Nederland barst van het talent.

Wil je hier je favoriete boeken noemen?

Wat is de wat – Dave Eggers
Caribou Island – David Vann
Het Bureau – J.J. Voskuil
Ten zuiden van de grens – Haruki Murakami.