De waarheid is complex
Layers – Ursula Poznanski – Vertaling: Esther Ottens – Lemniscaat – 368 blz.
Ursula Poznanski werkte als medisch journalist tot haar debuut Erebos verscheen in 2011. Het werd in vijfentwintig landen vertaald en ze won er de Deutscher Jugendliteraturpreis mee. Ze is nu fulltime schrijver en in haar young adult boeken lopen werkelijkheid en fantasy moeiteloos door elkaar heen.
In Layers ontmoeten we de hoofdpersoon Dorian. Een zeventienjarig jongen die van huis is weggelopen en op straat leeft. Hij probeert te overleven en het gaat hem redelijk goed af tot hij op een ochtend wakker wordt naast een vermoorde zwerver. Dorian heeft een zakmes met bloed in zijn hand.
Dorian kan zich niet herinneren wat er is gebeurd en slaat op de vlucht. Hij wordt geholpen door een man, Nico, die hem helpt de politie te slim af te wezen door hem een lift te geven en mee te nemen naar villa Bornheim. Villa Bornheim is ver van de bewoonde wereld en er logeren veel jonge mensen. Ze krijgen een opleiding en Nico en Bornheim bieden Dorian onderdak aan. Als tegenprestatie moet hij gaan flyeren in de stad en af en toe een pakje wegbrengen. Uiteraard mag Dorian het pakje niet openen, maar als hij dit wel doet en de inhoud ontdekt wordt de jacht op hem geopend.
Allereerst wil ik de bijzondere cover benoemen. Deze is van Franziska Trotzer en heeft door de uitsnijding van het vierkant in het midden een 3d-effect. Ook is hij uitvouwbaar, toont de hoge torens in de stad en de tekst “de waarheid is complex”. Deze tekst staat ook op de achterzijde met als toevoeging “kun je je eigen ogen vertrouwen”.
Met deze wetenschap begin je te lezen en vanaf de eerste bladzijde word je het verhaal ingetrokken. Er is een hoop spanning en door de vreemde gang van zaken krijgt niet alleen Dorian maar ook de lezer een gevoel dat je niet echt thuis kunt brengen, maar waardoor je je wat ongemakkelijk gaat voelen.
Dorian moet na het openen van het pakje opnieuw vluchten en letterlijk over zijn schouder blijven kijken, hij weet niet wie hij kan vertrouwen en waar het lot hem zal brengen. Als lezer blijf je ook lang in het ongewisse en tuur je over zijn schouder mee. Zijn achtervolgers laten verborgen boodschappen achter. Ze zitten verstopt in “layers’, die je alleen kunt zien als je een speciale bril hebt. (wat ook de titel verklaart).
Doordat Dorian ook zo’n bril heeft, hoopt hij ze een stap voor te wezen. Maar hij weet niet of zijn achtervolgers dit weten en de boodschappen manipuleren en dit maakt hem extra achterdochtig en alert. Tot de laatste pagina blijf je in spanning en met vragen zitten waarom deze jongeren worden opgeleid in villa Bornheim, wat het hogere doel is wat bereikt moet worden. Manipulatie, twijfel wat de waarheid is of niet, vriendschap en loyaliteit zijn zomaar wat thema’s die in het verhaal verwerkt zijn.
De schrijfstijl is vlot en pakkend, maar toch soms wat rommelig. Gelukkig valt dat niet al te veel op en door de doorlopende spanning is het zeker niet hinderlijk. Het plot dat pas op het allerlaatste moment ontrafeld wordt, maakt het een boek wat je met een zucht dichtklapt, waarbij je het jammer vindt dat het afgelopen is.
