Bevrijd door te tekenen en te schrijven

Paul Verrept(Antwerpen, 1963) is schrijver, grafisch ontwerper en illustrator. Hij schreef theater, publiceerde prentenboeken en groeide uit tot een auteur van proza. Recent werk is onder meer De koningin zonder land met tekeningen van Berlinde De Bruyckere (2013) en Porselein(2015) over een jongen die van zijn moeder niet meer naar buiten mag. Lees hier onze recensie.
In 2005 won hij De Gouden Uil Prijs van de Jonge Lezer voor zijn boek Het meisje de jongen de rivier, dat ook de Prijs van de Provincie Antwerpen kreeg. Mist won een White Rave Special Mention in München (2006) en Kleine Pieter deed open kreeg een Boekenwelp (2012).

Uit wat voor gezin kom je? Werden kunst en lezen er met de paplepel ingegoten?

Er slingerden altijd wel boeken rond, bij ons thuis. Ik herinner me niet dat ons lezen echt gestuurd werd. Ik las veel boeken waarvoor ik eigenlijk nog ’te jong’ was. Ik denk dat die boeken die ik niet helemaal begreep – of soms ook helemaal niet begreep – me erg nieuwsgierig gemaakt hebben…

Welke boeken herinner je je nog uit je jeugd?

De brief aan de koning van Tonke Dragt. – Drie jongens en een helikopter van Cok Grashoff – Werther Nieland van Gerard Reve

Wat ontdekte je eerder, dat je goed kon tekenen of dat je aanleg had voor schrijven. Illustreerde je je eerste verhaaltjes als kind ook?

Ik wilde striptekenaar worden. Taal was zo al erg dominant in ons gezin. Tekst en tekenen kwamen zo een beetje samen maar ik wilde vooral met tekenen een verschil maken. Ik werkte als kind al erg hard aan allerlei verhalen, waarvan ik me dan voorstelde dat die ooit zouden verschijnen. Het was een beetje dwangmatig, eigenlijk. Toen ik wat ouder werd, was het ook een manier om aan een benauwende omgeving te ontsnappen.

Je bent een veelzijdig kunstenaar, auteur, grafisch ontwerper en illustrator. Hoe verdeel je je tijd over die beroepen?

Het één vloeit wel in het ander over. Soms blijven projecten ook wel eens liggen, doordat ik zoveel verschillende dingen doe. Maar ik vind het vooral verrijkend. En soms heb ik ook wel het gevoel van het schrijven uit te rusten als ik ontwerp, en omgekeerd… Ik ben vooral onrustig, dus ik denk altijd weer dat ik iets anders moet gaan doen.

Hoe kwam je op het idee voor Porselein: een moeder die haar zoon gevangen houdt?

Ik weet het niet zeker, maar ik denk dat de kiemen van Porselein in mijn eigen kinderjaren liggen. Ik ben nogal gesloten opgevoed. Het verhaal is niet autobiografisch maar wel erg persoonlijk. Ik denk dat ik me – net als Porselein – bevrijd heb door te tekenen, te schrijven…

Hoe heb je gewerkt? Schrijf je eerst je verhaal en maken illustrator en uitgever er vervolgens zo’n mooi geheel van of werken jullie van het begin samen?

Porselein is eerst een theatervoorstelling geweest. Ik heb het verhaal een paar keer herwerkt, het was ongeveer dubbel zo lang, toen ik de eerste keer aan een publicatie in boekvorm dacht. Maar in elk geval is het verhaal er altijd eerst bij mij. Ik had net twee heerlijke projecten met Ingrid Godon afgerond (De bank en Het laatste station van de wereld), en ik ben al een tijd geneigd mijn eigen tekening wat binnenshuis te houden. Dus wilde ik graag verder met Ingrid. We voelen mekaars werk beter en beter aan. Ingrid geeft me ook al boekontwerper veel vrijheid, Ik weef haar prenten door mijn verhaal, soms maak ik een uitsnede uit haar beeld. We vertrouwen elkaar. Marita Vermeulen van De Eenhoorn volgt mijn werk altijd van dichtbij. Het is een erg warme samenwerking met die uitgeverij. Ook daar krijg ik veel vrijheid, vertrouwen… Het zijn samenwerkingen om te koesteren. Ik noem het soms een ‘professionele intimiteit’ die we delen.

Waarom heb je het boek niet zelf geïllustreerd?

Ik ben geneigd mijn tekeningen wat binnenshuis te houden. Dat is één reden. Ik weet niet goed waarom, maar ik stel me er niet te veel vragen bij. Ik vertrouw er ook op dat dat weer verandert. Los daarvan vind ik het echt spannend te zien hoe iemand mijn verhaal tot het hare of het zijne maakt. Ik zie het graag gebeuren. En ik werk met tekenaars die dingen kunnen die ik niet kan, dat ik ook echt opwindend.

Is je eerste versie meteen al goed of schrijf je veel meer om dan te gaan schrappen tot het kale verhaal overblijft?

Ik schrap veel, meestal in een erg vroeg stadium al. Ik schaaf veel aan mijn teksten, maar blijf even vaak toch dicht bij de eerste versie. Een ‘kromme tekst rechttrekken’ is vaak moeilijker dan het meteen goed doen. Schrijven is voor mij daardoor zeer geconcentreerd ‘presteren’.

In Nederland ben je niet zo bekend. Word je in België veel gelezen door kinderen?

Ik heb een aantal prentenboeken gemaakt die echt goed verkocht hebben, alles bij mekaar in tien landen. De laatste tijd stranden mijn boeken meestal bij een tweede druk. Mijn verhalen zijn ongetwijfeld persoonlijker geworden, ik heb daardoor een kleiner maar trouw publiek dat mijn werk met erg veel aandacht volgt. Misschien heb ik niet zoveel lezers, ik heb wel het gevoel ‘goede lezers’ te hebben.

Ben je intussen al met je volgende (kinder)boek bezig of vragen andere projecten je aandacht?

Ik werk aan twee theaterteksten en aan een nieuw verhaal. Min of meer tegelijkertijd. Er liggen altijd wel wat aanzetten te wachten tot ik ze echt uitwerk. Ondertussen ontwerp ik ook, en teken veel voor mijn plezier.

Vragen: Hanneke de Jong en Pieter Feller

Wil je meer weten over Paul Verrept, bekijk dan zijn website.