Een gruwelijke toekomst zo dichtbij

De verdwijners – Niels ’t Hooft – Atlas Contact – 221 blz.

Niels ’t Hooft (1980) is auteur en journalist. Eerder verschenen van hem de romans Toiletten, een boek zonder moppen om op de wc te lezen, vol zogenaamd wijze spreuken, en Sneeuwdorp, over een jongen genaamd Kever die vast komt te zitten in een sneeuwstorm en alle tijd heeft om over zijn leven na te denken. Voor nrc.next schrijft hij over games, een onderwerp waarmee hij zich in de jaren ’90 al bezig hield. Ook heeft hij zelf spelen helpen ontwerpen. In De verdwijners is dan ook moderne technologie het onderwerp.

Het is 2018: Google voorspelt dat het niet lang meer duurt voordat de wereld ten onder zal gaan aan grondstoffentekort en overbevolking: de eindsom. Studente Marthe heeft meer aan haar hoofd dan het einde der tijden: zij zoekt wanhopig haar zus, die plotseling op vakantie ging en niets meer van zich liet horen. Dan ontmoet ze Google-enquêteurs Randy, Lua en Erhardt, die de verwarde bevolking vragen stellen over hun diepste angsten en verlangens. De kennis die zijn daarmee opdoen, gebruiken ze voor een ander, illegaal, plan. Ecoterrorisme, verdachte vleesproductie en hulp bij zelfdoding gaan hand in hand. Maar wanneer Marthe zich bij de groep voegt, verandert alles…

De enquêteurs werken voor Google, die een eindsom heeft uitgerekend aan de hand voorspellingen uit de antwoorden die de mensen op straat geven. “Erhardt had vanaf het begin getwijfeld aan de eindsom. Zijn favoriete anekdote was het apeneiland-onderzoek. Op dat eiland leefden groepen chimpansees in harmonie. Ook toen wetenschappers andere apen toevoegden, bleef het lang goed gaan. Elk dier kreeg de tijd om aan de rest van de groep te wennen en voelde zich spoedig thuis. Tot de wetenschappers ineens een grens overschreden. Eén chimp te vele op dat kleine stukje aarde en de hel brak los: het werd oorlog, apen moordden elkaar uit. Wat Google de wereld voorhield was dat er zondermeer te veel chimpansees zouden komen.”

Het verhaal van De verdwijners is soms wat technisch voor de leek, maar dat is natuurlijk ook een belangrijk aspect in het boek. ’t Hooft legt de moderne technologie wel goed uit.
Het boek is opgebouwd uit korte hoofdstukken, onderverdeeld in meerdere delen. Elk deel vanuit een ander perspectief: Marthe, Randy, Lua of Erhardt, met wiens naam het hoofdstuk dan begint. Marthe is wel de hoofdpersoon, maar de lezer ziet meer dan alleen de gebeurtenissen door haar ogen. Dit geeft veel overzicht in hoe hun ‘werk’ in elkaar zit. De hoofdstukken zijn over het algemeen kort, met uitschieters tot ongeveer vijf pagina’s. De delen worden steeds van elkaar gescheiden door een drietal lugubere enquêtevragen als “Heeft u last van nachtmerries?” of “Wordt u wel eens overmand door paranoïde gevoelens?”.

Niels ’t Hooft laat zijn eigen toekomstvoorspelling zien, waarin Google de wereld zo goed als overneemt en je nergens meer veilig bent voor beveiligingcamera’s. Eng is dat het gaat over 2018, dat is al over vijf jaar. Laten we hopen dat de auteur ongelijk heeft.

Felice Beekhuis