Een interessante geschiedenis
Op zoek naar George – Kim Heijdenrijk – Uitgeverij Water – 270 blz.
De ontstaansgeschiedenis van dit boek is een interessant gegeven: voormalig journaliste Kim Heijdenrijk verdiept zich na haar verhuizing in haar nieuwe straat, komt erachter dat er aan het einde daarvan ooit een berucht weeshuis stond en besluit zich in de historie van dit weeshuis te verdiepen. Via Marktplaats stuit ze op een oude ansichtkaart uit 1916 die vanuit het weeshuis verzonden blijkt te zijn door ene George Krul.
Heijdenrijk gaat op onderzoek uit en via een lange intensieve speurtocht reconstrueert ze stukje bij beetje de geschiedenis van George, waarbij ze tegelijkertijd een reis maakt door het leven in Nederland tussen1860 en 1980.
Heijdenrijk is niet over een nacht ijs gegaan en beschrijft zeer nauwkeurig hoe een arm jongetje opgroeit in een Haagse sloppenwijk, en over de mores in die tijd. We volgen George en zijn broertje, die aan de andere kant van het land in pleeggezinnen terechtkomen, en hoe ze elkaar later weer uit het oog verliezen. George keert uiteindelijk terug naar Den Haag, waar hij in het weeshuis Groenestein terechtkomt. De kinderen worden daar zo harteloos en hardvochtig behandeld dat het George de rest van z’n leven tekent.
Het is al op de eerste pagina’s duidelijk dat de research voor het boek en het schrijven ervan een enorme berg werk is geweest en dat de auteur alles wat ze op het spoor kwam in het boek kwijt wilde. Dat is meteen een minpuntje van het boek, want de hoeveelheid jaartallen, weetjes en namen (niet alleen van personen, maar ook van plaatsen, straten en huisnummers), is bij tijd en wijlen zo overdonderend dat lekker doorlezen niet altijd even gemakkelijk is. Maar net als het je allemaal teveel wordt, weet de auteur het levensverhaal van George weer zo op gang te brengen dat je graag verder leest.
Het boek houdt een beetje het midden tussen een geschiedkundige beschrijving en een roman. Het is daarom goed dat het woord ‘roman’ niet op het boek staat, maar dat er gekozen is voor: ‘Een reis door de twintigste eeuw aan de hand van het leven van een onbekende man’. Die beschrijving dekt de lading goed, hoewel het voor het geschiedkundige aspect wel fijn was geweest als er meer foto’s waren opgenomen. Er moet via diverse beeldbanken zat materiaal geweest zijn (bijvoorbeeld foto’s van het weeshuis en van Haagse sloppenwijken) om het boek mee te verluchtigen. Nu zijn het wel heel veel woorden, en omdat daar weinig dialogen tussen staan, is het soms wel wat droge kost. Toch zou ik dit boek aan iedereen die geïnteresseerd is in de Nederlandse geschiedenis in deze tijdsperiode van harte willen aanbevelen. Heijdenrijk beschrijft de tijd waarin onze (over)grootouders of ouders leefden zo uitgebreid en nauwkeurig, dat je niet alleen een bijzonder goed overzicht krijgt van de Nederlandse geschiedenis van de 19e en 20e eeuw, maar ook van de dagelijkse gewoonten en gebruiken in die periode. Dat het ontroerende verhaal van de gewone man George daardoorheen fietst is een mooi gegeven en maakt dit boek de moeite van het lezen waard.
