Een lief verhaal in wrede tijden

Leon & Juliette – Annejet van der Zijl – CPNB – Querido – 95 blz.

Wie houdt van de prachtige verhalen van Annejet van der Zijl zal net als ik, reikhalzend hebben uitgekeken naar het Boekenweekgeschenk van 2020. Zoals alleen zij kan, weet Van der Zijl een tweehonderd jaar oud verhaal geweldig tot leven te roepen. Zelfs in het verplichte novelle-format van maar 95 bladzijden.

De achttienjarige katholieke Leon Herckenrath, van huis uit niet arm en goed geschoold, vertrekt op 22 oktober 1818 op de schoener Washington naar het zuiden van Amerika. Naar Charleston waar hij zakenman en consul zal worden. Via het internationale netwerk van de katholieke kerk werd contact gelegd met St. Mary’s Church in Charleston die een gastadres voor Leon vond bij James Magnan, een koopman en plantagebezitter.

Charleston was in die tijd een levendige en zeer welvarende stad, waar altijd iets te beleven viel, maar Charleston was eveneens zo’n beetje de internationale slavernij hoofdstad van South Carolina. Het was niet ongewoon in die tijd dat kinderen van welgestelde ouders op hun 10de verjaardag een slaafje cadeau kregen. Dat die slaven afgeranseld, gediscrimineerd en zonder enige vorm van proces vermoord werden was aan de orde van de dag. Of Leon hier van tevoren van op de hoogte was wordt niet duidelijk.

Al snel na aankomst wordt Leon geveld door de gele koorts en liefdevol verzorgd door het tienjarige slavenmeisje Juliette. Wat er zich precies tussen die twee heeft afgespeeld, is in de geschiedenis nauwelijks vastgelegd, maar in het geheim moeten zij elkaar hebben liefgehad en daar is wel bewijs van. Leon betaalde het voor die tijd gigantische bedrag van 1000 dollar om Juliette vrij te kopen. En dat niet alleen. Hij liet vastleggen dat Juliette en haar eventuele nakomelingen voor altijd vrij zouden zijn. Dat lijkt natuurlijk heel romantisch en misschien was het dat ook wel, maar tegelijkertijd houdt Leon ook zijn zakelijk leven goed in de gaten.

Hoewel hij stiekem met Juliette trouwde en ze samen veel kinderen kregen, hield hij dat angstvallig voor de buitenwereld verborgen. Als hij dat niet had gedaan en openlijk met Juliette als zijn vrouw was gaan samenwonen, dan had hij nooit zo succesvol in Charleston kunnen worden. Omdat elke goed gesitueerde blanke slaven hield, kon Leon daar niet onderuit. Het was in die tijd heel “normaal” om met een slavin kinderen te hebben, (iedere slavenhouder had wel een paar bastaards rondlopen), die kinderen zouden later weer geld opbrengen op de slavenmarkt.

Hoe het Leon lukte om zijn vrouw en kinderen in veiligheid te brengen getuigt van enorme moed en doorzettingsvermogen én van zijn grote liefde voor hen. Het is ontzettend knap van de auteur dat zij in zo’n dun boekje deze ongewone liefdesgeschiedenis tot leven weet te wekken. Tegelijkertijd drukt ze ons met de neus op een inktzwarte, gruwelijke periode uit de Amerikaanse geschiedenis

Wanneer haar het afgelopen jaar gevraagd werd waar ze mee bezig was, zei Annejet van der Zijl: “Met een lief verhaal in wrede tijden.” Beter is dit verhaal niet te duiden. Gelukkig staat ook: ‘Te zijner tijd zal een uitgebreide versie van dit boek gepubliceerd worden.”
Bij deze wil ik dat boek nu al bestellen.

Susanne Koster

Comments are closed.