Een ongecompliceerd leven in de Oostenrijkse bergen

Een heel leven – Robert Seethaler – Vertaling Liesbeth van Nes – De Bezige Bij – 157 blz.

De vijfde roman van de Oostenrijkse auteur Robert Seethaler (1966), betekende zijn doorbraak naar het grote publiek. Het boek werd een bestseller en was in 2015 “boek van het jaar“ in Duitsland. Een heel leven vertelt het verhaal van Andreas Egger, een man van weinig woorden en een harde werker die praktisch zijn hele leven doorbrengt in een afgelegen deel van de Oostenrijkse Alpen. Hij wordt in 1902 als kleuter door zijn ongetrouwde moeder ondergebracht op de boerderij van een oom, waar hij liefdeloos behandeld wordt. Als hij wat ouder is wordt hij op een keer zo hard geslagen dat hij zijn been breekt. Dit heeft tot gevolg dat hij de rest van zijn leven zal blijven hinken. Als Egger 18 jaar is verlaat hij zijn wrede oom en zoekt hij zijn eigen weg. De voormalige boerenarbeider gaat bij een bedrijf werken dat kabelbanen aanlegt en is later toeristengids.

Hij ontmoet een vrouw, gaat met haar samenwonen, maar verliest haar in een lawine. In de oorlog vecht hij in de Kaukasus, wordt gevangen genomen en verblijft jaren in een gruwelijk kamp in Siberië. Egger overleeft en keert in 1951 terug naar zijn dorp. Seethaler beschrijft dit als volgt:
“De eerste tijd na zijn terugkeer woonde Egger achter het pas neergezette schoolgebouw in een houten hokje dat de gemeente, op voorspraak van de hem welgezinde burgemeester, hem had toevertrouwd. De burgemeester was nu geen nazi meer, in plaats van hakenkruisvlaggetjes hingen er weer geraniums voor de ramen en ook in ander opzicht was er veel veranderd in het dorp”.

Op zijn oude dag woont de hoofdpersoon in een eenvoudig hutje hoog in de bergen, overdenkt zijn leven en kijkt, ondanks tegenslag en ellende, met tevredenheid terug. Wellicht is dit boek met name zo populair daar het de lezers een spiegel voorhoudt: wees maar tevreden en neem het leven zoals het is, je hebt het niet allemaal in eigen hand.

Een heel leven is niet alleen het verslag van een mensenleven maar geeft ook een beeld van de veranderingen in een Oostenrijks dorp in de twintigste eeuw: wegen worden geasfalteerd, boeren stoppen hun bedrijf en gaan toeristen herbergen, hotels schieten de grond uit en overal verschijnen skipistes. Aan de hand van het leven van de onverstoorbare en eigenzinnige Andreas Egger schetst Seethaler dit panorama van het verglijden van de tijd in een zakelijke en onopgesmukte stijl. Als Egger op zijn oude dag door een toerist gevraagd wordt haar te ondersteunen als ze gevallen is, geeft hij als antwoord: “Ieder hinkt zijn eigen pad”.
Een heel leven is wat mij betreft een terechte bestseller.

Dick Huitema.