Een zoektocht naar de oorsprong en de sociale kant van eten

Watertanden – Hoe eten je leven vormgeeft – Andreia Costa, Renske de Greef en Karlijn Souren – De Arbeiderspers – 288 blz.

Weten stadskinderen nu echt niet dat melk niet uit de fabriek komt maar van een koe? Wat is het beste gerecht tegen een kater? Waarom vergeten dementerende mensen wat hun lievelinggerecht is? Hoeveel tijd op een dag besteden we aan eten? Hoe beïnvloedt eten ons hele leven?

Op deze en nog veel meer vragen geven Andreia Costa (fotograaf en grafisch vormgever), Renske de Greef (schrijver en columnist) en Karlijn Souren (eet- en product ontwerper) antwoord in het boek: Watertanden, hoe eten je leven vormgeeft. Zoals zij zelf zeggen, niet een kookboek, maar er staan wel degelijk recepten in, niet een wetenschappelijke studie, maar er komen wel onderzoeken in voor en geen designboek maar er staan wel originele ontwerpen in.

Kortom een compleet boek over de oorsprong en de sociale kant van eten. Hoe belangrijk is eten nu? En waarom staan we daar eigenlijk niet vaker eens bij stil? Om dit complexe boek een goede structuur te geven, verdeelden de dames het boek in de verschillende levensfases, beginnend bij kinderen en eindigend bij (dementerende) ouderen, afgewisseld met sprookjes over eten. Leer alles over de manier waarop jonge kinderen hun smaakpapillen ontwikkelen en hoe de geur van eten hier een belangrijke rol bij speelt.

De fase waarin jongeren op kamers gaan en hun eigen eetgewoonten en rituelen als het ware opnieuw moeten ontwikkelen en uitvinden hoe jij jouw lievelingsgerecht dat je moeder zo lekker klaarmaakt het best zelf kunt nabootsen. Natuurlijk wordt er ook tekst en uitleg gegeven hoe het nu komt dat een lekker vet broodje shoarma met veel te veel knoflooksaus zo lekker smaakt na een avondje stappen en brengen ze een bezoekje aan verschillende studentenhuizen om de jongens en meiden uit te horen over de eetgewoontes van het huis. Om vervolgens door te gaan naar het hoofdstuk ‘volwassenen’.

Lees mee hoe je eetpatroon zich noodgedwongen aanpast aan je drukke baan en het sociale leven dat je ook nog up to date probeert te houden in je spaarzame vrije tijd. Afhaalmaaltijden, de vrijmibo, maaltijdsalades, de kantinelunch, het zakendiner, ze komen allemaal aan bod. En dan in sneltreinvaart door naar het moment in je leven waarop je ineens weer alle tijd van de wereld hebt: de senioren. Ook wel de gepensioneerden, de second bloomers of de 60-plussers genoemd. Altijd al een eigen moestuintje willen hebben? Nu heb je er alle tijd voor. Genieten van je kleinkinderen die op bezoek komen en ze verwennen met lekkere taartjes. Urenlang in de keuken staan om het perfecte diner voor de hele familie of vrienden voor te bereiden om vervolgens urenlang te tafelen? Dat kan. En wat dacht je van een gezellig kookclubje. Als ‘senior’ heb je volgens de dames duidelijk weer tijd om aandacht te besteden aan lekker eten en kunnen alle kant-en-klaar-maaltijden die je in je drukke bestaan als ‘werkende’ dagelijks naar binnen schoof de prullenbak in, het is tijd voor echt goed eten.

Tot slot besteden de auteurs nog aandacht aan ‘ouderen’ met speciale aandacht voor dementie. Hoe beleven mensen met dementie eten? Eten van tafeltje-dek-je en aan het begin van de week op een formulier voor de hele week moeten aankruisen wat je graag wilt eten om vervolgens de volgende dag niet meer te weten wat je allemaal hebt aangekruist. Welkom in het verzorgingstehuis en het leven van ouderen met dementie. Daar komt ook nog eens bij, hoe ouder je wordt, hoe minder goed je ruikt, dus hoe minder goed je smaakpapillen werken. Vergaat de zin in lekker eten je dan ook? En herinneren mensen met dementie zich nog wel wat voor een traktatie stroopsoldaatjes in hun jeugd waren? Weten ze eigenlijk nog wel wat hun lievelingseten is? Met deze ‘laatste fase’ van eten eindigt het onderzoek naar de sociale kant van eten.

Kortom, het boek is een poging om samen te vatten welke rol eten speelt in de verschillende fases van je leven en hoe de invloed op sociaal vlak constant blijft veranderen naarmate je ouder wordt. Een originele en frisse kijk op eten. Wat aanspreekt is dat naast concrete informatie over bijvoorbeeld smaak en ontwikkeling van verschillende eetgewoonten de auteurs ook in ieder deel van het boek mensen uit de doelgroep hebben ondervraagd over hun eetgewoontes en wat eten voor hen betekent. Gecombineerd met prachtige foto’s van de geïnterviewden en vier grappige sprookjes over eten maakt het dat Watertanden een heerlijk boek is om onderuit gezakt op de bank te lezen of zelfs alleen al door te bladeren. En de auteurs hebben gelijk, het is geen kookboek, maar bevat wel recepten, het is geen wetenschappelijk onderzoek, maar bevat wel onderzoeken en het is geen designboek, maar het bevat wel ontwerpen.

Nynke Tans

Comments are closed.