Een “zwarte” school in de zestiger jaren op het Friese platteland

Gemengde gevoelens – Baukje Prins – Van Gennep – 261 blz.

De protestants-christelijke lagere school in het Friese Oosterwolde telde in de jaren zestig zo’n tweehonderd leerlingen, van wie bijna de helft Ambonezen, later Molukkers genoemd. Deze school was in die jaren de grootste gemengde school van ons land. Een zwarte school avant la lettre.
Baukje Prins, filosoof en lector aan de Haagse hogeschool, was destijds leerlinge van deze school. Een klassenfoto uit 1963 is voor haar aanleiding geweest een boek te schrijven over Nederlandse en Molukse klasgenoten. Op die foto van haar klas staan dertig kinderen waarvan de Nederlandse mét naam, de meeste Molukse echter zonder.

Prins stelde zich vragen als: “Was dat toeval? Leefden de twee bevolkingsgroepen later nog steeds in aparte werelden? Hoe keken mijn klasgenoten eigenlijk terug op onze schooltijd? Welke invloed heeft het opgroeien met kinderen met een andere kleur, taal en cultuur op ons latere leven gehad? Om een antwoord te krijgen heeft Prins twee methoden toegepast. Gesprekken met een groot aantal oud-klasgenoten en onderwijzers. Daarnaast uitgebreid onderzoek in de archieven betreffende de gemeente, de Molukkers, het onderwijs en sleutelfiguren in het dorp, zoals het vroegere markante schoolhoofd Hendrik Hoogeveen.

“We gingen heel gewoon met elkaar om”, menen de oud leerlingen, maar in werkelijkheid blijkt het anders te zijn geweest: over het algemeen was het “kleur bij kleur”. Ook bij een reünie in 2004 zitten Nederlanders en Molukkers voornamelijk bij hun eigen mensen. Prins heeft een vlotte pen en past er gelukkig voor op al te vergaande conclusies aan haar onderzoek te verbinden. “Gemengde gevoelens” is hierdoor een boeiend en interessant werk, zeker voor lezers die, net als ondergetekende, eveneens Molukkers als klasgenoten hadden. Ik kan het iedereen die geïnteresseerd is in de praktijk van het leven in een multiculturele samenleving aanbevelen.

Dick Huitema

Comments are closed.