Familieverhaal met interessante geschiedenisfeiten
Polderpioniers – Marian Rijk – Ambo Anthos – 271 blz.
Marian Rijk is uitgever bij een educatieve uitgeverij. Ze heeft ook twee thrillers op haar naam staan. Polderpioniers is het verhaal van haar opa en oma, Naan en Kees Rijk.
Halverwege de negentiende eeuw verlaat Adriana Rijk het ouderlijk huis op het Zeeuwse platteland om bij een familie in Goes als dienstmeisje in betrekking te gaan. Hier begint de familiegeschiedenis van de familie Rijk. Adriana raakt ongehuwd zwanger en zodoende krijgt haar bastaardzoon Jan de familienaam Rijk mee. Jan zal later trouwen met Joanna en hieruit komt onder andere zoon Kees voort.
Bij de Brabantse familie Lodiers gebeurt ongeveer hetzelfde, maar dan een generatie later. Marijn Lodiers bezwangert dienstmeid Corrie, maar besluit met haar te trouwen als het kind eenmaal geboren is. Er volgen nog meer kinderen, waaronder dochter Naan.
Marian Rijk neemt ons mee in de geschiedenis van haar familie aan de hand van diverse feiten. Er wordt uitgebreid uitgelegd hoe het er vroeger aan toe ging met de erfenis en verdeling van de ouderlijke boerderij, de ruzies die hierbij ontstonden en hoe de andere kinderen op zoek gingen naar een eigen plek om te boeren. De dochters trouwden meestal met een andere boer, zij hadden nauwelijks recht op erfopvolging.
In Zeeland was er regelmatig sprake van watersnoodrampen en was er vlak voor de Tweede Wereldoorlog nog maar weinig gelegenheid om zelf te beginnen met een boerderij. Om die reden vertrekken Kees en Naan naar de Wieringermeerpolder, die dan net is drooggelegd. Hier bouwen ze met vallen en opstaan (aan het eind van de oorlog wordt de polder onder water gezet en moeten ze na de drooglegging weer helemaal opnieuw beginnen) aan hun eigen gemengd boerenbedrijf.
Marian Rijk heeft veel research gedaan naar haar familie. Zo is ze er onder andere achter gekomen wie de vader was van bastaardzoon Jan Rijk. Maar ook weet ze veel over de vaderlandse geschiedenis te vertellen, wat van belang is voor het verhaal van haar familie. Sommige details hadden wel wat minder gemogen, zoals de watersnoodrampen die in de diverse eeuwen Zeeland teisterden. Dit wordt iets te lang en uitgebreid verteld. Maar grappige weetjes leuken het verhaal op, zoals hoe het spreekwoord “een blauwtje lopen” is ontstaan.
Polderpioniers is geen smeuïg, sensatieverhaal geworden, ondanks alle bezwangerde dienstmeiden, dronkenschappen, bastaardkinderen en erfenisperikelen. Het is allemaal op een vrij zakelijke, maar wel boeiende manier verteld. In het begin is het even wennen aan alle namen. Marian Rijk neemt je afwisselend mee naar de familie Lodiers en de familie Rijk en aangezien de gezinnen vroeger meestal uit veel kinderen bestonden, is het goed opletten over welke oudoom of tante ze het heeft. De stamboom aan het eind van het boek is een goede hulp hierbij. Verder zouden enkele plattegronden van met name het gebied in Zeeland, Brabant en de polder niet overbodig zijn om alles snel en gemakkelijk overzichtelijk te krijgen.
Polderpioniers is een uiterst interessant boek voor iedereen die van familieverhalen houdt, maar ook niet vies is van geschiedkundige feiten en gebeurtenissen.
