Gemengde gevoelens

Angel – Filip Rogiers – Polis – 247 blz.

Journalist, dichter en schrijver Filip Rogiers is niet heel bekend. Toch zijn inmiddels van hem enkele romans en bundels verschenen, die redelijk zijn ontvangen, maar door lezers vrij gemiddeld worden gewaardeerd; weinig uitschieters naar boven, noch naar beneden. Voor prijzen komt hij wel in aanmerking: voor zijn journalistieke werk is hij in 2017 beloond, voor zijn verhalenbundel Nauwelijks lichaam ontving hij in 2012 de Debuutprijs. Daarnaast heeft hij enkele nominaties in de wacht gesleept. Angel is zijn nieuwste roman.

Dat Rogiers gewend is om te schrijven is goed te merken. Angel leest makkelijk, zinnen lopen goed, de stijl is mooi en hij weet de aandacht gevangen te houden. Aan deze belangrijke voorwaarden om een pakkend verhaal te schrijven voldoet hij moeiteloos. Inderdaad, dit houdt een maar in. In Angel behandelt Rogiers nogal veel uiteenlopende onderwerpen die niet altijd even goed worden uitgewerkt, die in enkele gevallen een aanzet zijn tot een goed verhaal maar die niet tot een voltooiing komen.

De belangrijkste verhaallijn begint met Nathan Helmer, een Canadese soldaat die in de jaren vijftig in Frankrijk wordt gestationeerd. Het is de tijd van de koude oorlog en er moet een buffer worden opgeworpen tegen vijanden als de Russen. Het is de bedoeling dat het verblijf langere tijd zal duren; de getrouwde mannen worden herenigd met hun vrouwen. De vrouwen zijn in de fantasie van de soldaten uitgegroeid tot halve godinnen; geen wonder dat zij zich enorm verheugen op het weerzien. Het valt vies tegen. De vrouwen hebben een zware vliegreis achter de rug en komen kotsmisselijk en asgrauw het vliegtuig uit. Maar er is meer aan de hand. De vrouwen onder hen die zwanger zijn hebben het nog zwaarder. De bevallingen komen veel te vroeg op gang, maar dat is het ergste niet. Dat moet nog komen. Dromen spatten uit elkaar, huwelijken stranden, maar wat is de oorzaak van deze ellende?

Nathan weet meer maar houdt zich liever niet met het verleden bezig.
“Je moet niet achteromkijken. Daar ligt geen toekomst”
Hij verlaat het leger en met zijn tweede vrouw krijgt hij een zoon. Eenmaal volwassen gaat deze Alain de journalistiek in. Zijn onderzoekende geest vindt sporen van het verleden en hij wordt gegrepen. Hij bijt zich vast in wat er gebeurd is, in die al lang voorbije periode en komt tot schokkende ontdekkingen.

Deze verhaallijn vormt de rode draad in Angel. Maar er zijn nog veel andere onderwerpen die Rogiers aansnijdt. De gevolgen van het gebruik van gif en de invloed daarvan op bijensterfte, het gebruik van mensen als proefkonijnen, in de oorlog en nog ver daarna, de opkomst van Front National en frauduleus gedrag, de gebeurtenissen in Berlijn bij de val van de muur en de gevolgen van klimaatverandering, om de meest opvallende te noemen. Het is nogal veel voor een boek van nog geen 250 pagina’s. Er blijft te weinig ruimte over voor ontwikkeling van karakters.

Het lijkt een bewuste keuze van Rogiers. Veel en verschillende onderwerpen met als gemene deler dat de mens van alles moet ondergaan maar nooit de vinger krijgt achter de machinaties die de gebeurtenissen op gang hebben gebracht. De mens als slachtoffer van geniepig opererende manipulatieve overheden, bedrijven en heersers die geen verantwoording hoeven af te leggen, ook niet voor grote fouten. Mensen als lijdende voorwerpen die zich met recht verraden mogen voelen en daar levenslang de gevolgen van moeten dragen:
“Stil, aanhoudend verraad belastte een mens meer dan openlijk begane vergissingen”

Rogiers lijkt er bewust voor te kiezen om niet te moraliseren. Dat is een keuze, maar het blijft daardoor wel braaf, de scherpe randjes ontbreken. De lezer moet desgewenst zelf maar oordelen. Zoals de lezer zich er ook mee tevreden zal moeten stellen dat niet alle verhaallijnen een duidelijk eindpunt hebben. Dat zal de een beter bevallen dan de ander.

Jan Koster

Andere recensies

Vrouwen rondom Johan de Witt – Samenstelling: Ineke Huysman en Roosje Peeters – Uitgevrij Catullus – 344 blz. Robert Fruin, Gerhard Willem Kernkamp (alleen deel 1) en Nicolas Japikse publiceerden van 1906 tot 1919 een zesdelige bronneneditie: Brieven aan en Brieven van Johan de...
Lees verder Categorie: Boek van de week, Geschiedenis, Non-fictie
| Reageer!
Kom binnen! Theater lezen over thuis – Ineke Kraijo en Marlies Verhelst – Illustraties: Marja Meijer – Gottmer – 120 blz. Wat een verrassende serie die door uitgeverij Gottmer uitgegeven wordt. Ik had er eerlijk gezegd nog nooit één ingekeken, omdat ik geen recensies...
Lees verder Categorie: Kinderboeken
| Reageer!
Op de vriendschap – Milla Shan – Vertaling: Siska Goeminne – Illustraties: Frank Daenen – De Eenhoorn – 32 blz. Een vriendje hebben is voor de meeste kinderen belangrijk. In dit prachtige prentenboek wordt op een speelse manier verteld en getekend over het ontstaan...
Lees verder Categorie: Prentenboek
| Reageer!