Ik was niet anders, mijn hersenen waren anders
Zondagskind – Judith Visser – HarperCollins Holland – 480 blz.
Judith Visser (1978) debuteerde in 2006 met Tegengif. Judith staat bekend om haar edgy thrillers die steevast lovend werden onthaald. Ze schreef jeugdboeken en psychologische thrillers en haar derde boek Stuk werd uitgevoerd als theatervoorstelling en is verfilmd. In 2016 bracht zij de roman In seizoenen uit, over wat er gebeurt wanneer je nog maar kort te leven heb. Zondagskind is een autobiografische roman, over het opgroeien met autisme.
Judith Visser kwam er pas op volwassen leeftijd achter dat ze het syndroom van Asperger heeft. Toen deze diagnose werd gesteld, vielen er veel dingen op zijn plek. Dit verklaarde waarom ze moeite had met praten en waarom ze zich meer op haar gemak voelde bij dieren dan bij mensen. Een verjaardagfeestje was voor haar een verschrikking, van alleen de drukte al werd ze doodziek. In Zondagskind blikt ze terug op haar jeugd.
Het boek begint met een fragment uit 1997. Jasmijn Vink heeft autorijles en dit gaat niet echt geweldig. Ze heeft er al meer dan honderd lesuren opzitten maar nog steeds moet haar rijinstructeur ingrijpen. En deze les gaat het helemaal mis. Zo’n heftige reactie heeft haar instructeur nog nooit gezien en hij raadt haar aan zich psychologisch te laten onderzoeken. Ze was destijds negentien en het rijbewijs is er nooit gekomen. Maar de onderzoeken wel en de diagnose luidde: syndroom van Asperger. Een vorm van autisme. Een aangeboren stoornis in de informatieverwerking, waardoor communicatie moeizaam verloopt en aansluiting met andere mensen een probleem kan vormen.
‘Ik ging me erin verdiepen en ontdekte boeken vol antwoorden op raadsels uit mijn jeugd. Ik was niet anders, mijn hersenen waren anders.’
Het verhaal van Jasmijn Vink doet wat met je, of je nu wilt of niet. De wijze waarop de auteur haar verhaal heeft neergezet, is zo intens dat het diep onder de huid kruipt. Jasmijn wordt een deel van je leven en bijna elk uur van de dag was ze in mijn gedachten. Een boek dat zoveel emoties in zich heeft, dat het soms even weggelegd moest worden. Om even bij te komen van al deze emotie en het overweldigende gevoel.
‘Ik was het stille wezen met de intense blik, het kind dat het gezelschap van haar hond verkoos boven dat van mensen.’
Zondagskind geeft op indrukwekkende wijze weer wat het betekent om een leven op te bouwen met autisme. Moeilijk om kunnen gaan met onverwachte situaties, het verlangen naar rust en stilte, het gevoel te hebben anders te zijn maar ook niet in staat te zijn het anders te doen. Jasmijn moet zelf bepalen hoe iets gaat anders raakt ze in paniek en als mensen haar proberen te dwingen knapt er iets.
‘Maar deze middag was compleet anders verlopen dan hoe ik me had voorgesteld. En wanneer verwachting en realiteit met elkaar in botsing kwamen, was de klap te hard, dan scheurde er iets in mijn hersenen.’
Judith geeft de lezer een imponerend beeld van haar jeugd. Alle dingen waar ze tegen aanliep, dingen die voor een ander de normaalste zaak van de wereld zijn, maar voor haar regelmatig onmogelijk waren of zijn. Al haar gevoel en emotie heeft ze in dit boek gelegd en als lezer word je compleet overdonderd en meegesleept. Ik heb nog nooit een boek gelezen dat mij zoveel deed als dit boek. Het krijgt dan ook een speciale plek in de boekenkast en Jasmijn heb ik voorgoed in mijn hart gesloten. Als men na het lezen van Zondagskind niet begrijpt wat het betekent om te leven met autisme, dan zal men het nooit begrijpen.
