In memoriam Anton Valens

Anton Valens werd in 1964 in Paterswolde geboren en overleed afgelopen zondag 7 november 2021. Hij staat bekend om zijn proza, dat zowel de tragiek in het leven laat zien als de vrolijke kant ervan. Beide verweeft hij tot soms licht absurdistische romans, novellen en verhalen. In dat opzicht is ons een begenadigd verteller ontvallen. Hij schilderde met verf op het doek en met woorden op papier. Nu mag een kort overzicht van zijn werk niet ontbreken, zodat u na zijn dood – en dus eigenlijk veel te laat – voor het eerst of opnieuw van zijn werk kunt genieten.

Romans

Debuut in 2004 met Meester in de hygiëne. Valens sublieme observatievermogen levert een schets van negen bejaarden in hun leefomgeving. Nominatie voor de Academica Debutantenprijs, winnaar van de Marten Toonder/Geertjan Lubberhuizenprijs en de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs.

In 2012 volgt Het boek ont. Een zelfhulpgroep gaat op zoek naar de oorsprong van het voorvoegsel “ont”. Nominatie voor de AKO Literatuurprijs, winnen van de Tzumprijs.

Dan publiceert hij in 2016 Het compostcirculatieplan over het onderhouden van een volkstuin en het redigeren van een boek. Daaromheen de weerspiegelingen over verlies, dood en overleven. Het boek werd uitgegeven in hetzelfde jaar waarin bij Valens kanker werd geconstateerd.

Zijn laatste roman, Chalet 152 verscheen in 2019. De bewoners van het chalet experimenteren met een hallucinair brouwsel. De hoofdpersoon stelt aan “het Ander” vragen over identiteit en wat er na de dood op je wacht. Deze roman heeft de meeste absurdistische fragmenten uit Valens werk.

Novellen 

De eerste novelle, Dweiloorlog, stamt uit 2008 en is gebaseerd op zijn eigen werk bij de Thuiszorg. Hij beschrijft zijn bezoeken en gesprekken met de ouden van dagen op een lichte ontroerende manier, die een zeer aangrijpend effect heeft op de lezer De novelle Vis verschijnt in 2009. De hoofdpersoon wordt voor een tocht op een visserskotter uitgenodigd en beschrijft het leven aan boord, waar het wel oorlog lijkt.

 Reisverslag

Dit non-fictionele buitenbeentje Ik wilde naar de rand van Beijng bevat het verslag van Valens’ reis naar China. Opnieuw valt hier zijn scherpe observatievermogen op. Hij lardeert het verslag met veel humor. Weemoedig kijken wij terug op een aimabele man, met dezelfde weemoed die zijn proza kenmerkte. Terugdenkend aan zijn verhalen verschijnt er een glimlach op ons gezicht.

Kees de Kievid

Foto: Annaleen Louwes / Atlas Contact