In memoriam Frans Lopulalan (1953-2020)

We zullen ons hem herinneren, zoals hij zelf als schrijver steeds herinneringen opriep. Zowel in Dakloze herinneringen (1994) als in de roman Onder de sneeuw een Indisch graf (1985 vertelde hij in zijn eigen boeiende stijl over het verleden. Thematisch staat het Molukker-zijn steeds op de voorgrond, beginnend in het barakkenkamp Woerden en verder het wel en wee in de familie. De roman was niet zuiver autobiografisch en Frans kreeg vanuit de eigen gemeenschap nogal wat kritiek dat hij een andere geschiedenis schreef dan de feitelijke. Maar in een roman is dat geoorloofd, vond Frans.

Dat zijn stijl, behalve uitdrukkingen, weinig overeenkomst laat zien met die van andere Molukse schrijvers, is waarschijnlijk te danken aan zijn jarenlange studie filosofie en andrologie aan de universiteit van Utrecht. Misschien ook daardoor kunnen we gerust stellen dat Frans de enige echt literaire schrijver was in zijn gemeenschap. “Een boek is een huis, een weeshuis. Een schrijver als ik probeert daar zijn herinneringen een veilig onderkomen te bieden”. (Dakloze herinneringen) Twee motieven binnen het centrale thema steken vele malen de kop op in zijn verhalen: woede en verdriet, vooral het laatste, dat al door zijn vader wordt voorspeld in zijn roman: “Stil maar, kleinzoon van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger, jij zult niet de woede, nee, jij zult hooguit het allerhoogste uit de oorlog erven: het verdriet.”

Kees de Kievid

Foto auteur: In de Knipscheer