Over leven en dood

Winter in Gloster Huis – Vonne van der Meer – Atlas Contact – 139 blz.

Winter in Gloster HuisTwee broers, Richard en Arthur, erven geheel onverwacht een fortuin van hun vader. De voorwaarde is dat ze het geld aan goede werken zullen besteden.
Het is 2024, de Klaar-met-leven-wet is aangenomen, een wet die inhoudt dat iedereen zijn eigen moment mag kiezen om een eind aan zijn leven te maken. Richard, de reclameman, besluit om van het geld een Vaarwelhotel te laten bouwen, een plek waar mensen die genoeg hebben van hun leven, gratis euthanasie krijgen. Dat kan immers nu die wet er is. Het hotel verrijst aan een meer bij een voormalig oefenterrein van het leger. Arthur, die psychiater is, laat aan de overkant van het meer Gloster Huis bouwen, een tehuis om mensen op te vangen die op het laatste moment toch spijt krijgen van hun besluit en nog in leven willen blijven.

Gloster Huis is gebaseerd op een personage uit King Lear. Graaf Gloucester(Gloster) is oud en blind en wil dat iemand hem naar een afgrond voert, zodat hij zich daarin kan storten. Hij schiet een bedelaar aan, die zijn verstoten zoon blijkt te zijn. Die brengt hem naar een ongevaarlijke plek en laat hem in de waan dat hij bij een krijtrif staat. Gloucester springt, maar er gebeurt niets. Hij blijft in leven.
Gloucester verzuchtte: ‘Voortaan zal ik ellende verdragen tot zijzelf roept: “Genoeg! Genoeg en sterf.”’
Zoals Vonne van der Meer ook zegt, deze plotselinge ommekeer kan in een toneelstuk, de werkelijkheid is veel complexer.

In het boek discussiëren de broers over de vraag wat nu beter is, iemand helpen met sterven of iemand in leven te houden. De eerste persoon die door Arthur wordt gered uit het Vaarwelhotel is Noor, een onopvallende vrouw die slecht ter been is en eenzaam haar dagen thuis doorbracht en toen maar besloot om er een eind aan te laten maken. Noor denkt dat ze een dodelijk drankje drinkt, maar het blijkt een slaapdrankje te zijn. Ze wordt slapend naar Gloster Huis gebracht en als ze wakker wordt, denkt ze dat ze dood is en in het hiernamaals is beland. Dat vond ik een nogal ongeloofwaardig deel van het verhaal. Ik snap wel dat het moet, want tenslotte is ze eigenlijk tegen haar wil in leven gehouden, hoewel Arthur denkt dat ze niet echt dood wilde. Dus is er een fase nodig waarin ze langzaam maar zeker tot het inzicht komt dat ze nog leeft en dat het best aangenaam is.

In het verhaal lijkt Richard, de eigenaar van het Vaarwelhotel het te winnen van Arthur. Bij het Vaarwelhotel is het een komen en gaan van lijkwagens, maar langzamerhand krijgt Gloster Huis meer bewoners. Het kost natuurlijk veel meer moeite om iemand een leuk levenseinde te bezorgen dan er even snel een eind aan te maken.
Goed gevonden is de symboliek van het meer waarop een fluisterboot de mensen die willen blijven leven naar het Gloster Huis brengt. Omgekeerd aan wat Charon de veerman uit de Griekse mythologie doet.

Door de geringe omvang van Winter in Gloster Huis, worden de personages niet echt uitgediept. Het lijkt Van der Meer er om te gaan de lezer aan het denken te zetten over het feit of de invoering van zo’n Klaar-met-leven-wet wel een goed idee is en of we niet beter kunnen investeren in aandacht voor elkaar. Dat laatste lijkt mij zeker beter. Dit idee leverde een aardig, maar niet heel boeiend boek op.

Pieter Feller

Andere recensies

Vrouwen rondom Johan de Witt – Samenstelling: Ineke Huysman en Roosje Peeters – Uitgevrij Catullus – 344 blz. Robert Fruin, Gerhard Willem Kernkamp (alleen deel 1) en Nicolas Japikse publiceerden van 1906 tot 1919 een zesdelige bronneneditie: Brieven aan en Brieven van Johan de...
Lees verder Categorie: Boek van de week, Geschiedenis, Non-fictie
| Reageer!
Kom binnen! Theater lezen over thuis – Ineke Kraijo en Marlies Verhelst – Illustraties: Marja Meijer – Gottmer – 120 blz. Wat een verrassende serie die door uitgeverij Gottmer uitgegeven wordt. Ik had er eerlijk gezegd nog nooit één ingekeken, omdat ik geen recensies...
Lees verder Categorie: Kinderboeken
| Reageer!
Op de vriendschap – Milla Shan – Vertaling: Siska Goeminne – Illustraties: Frank Daenen – De Eenhoorn – 32 blz. Een vriendje hebben is voor de meeste kinderen belangrijk. In dit prachtige prentenboek wordt op een speelse manier verteld en getekend over het ontstaan...
Lees verder Categorie: Prentenboek
| Reageer!