Tien jaar Boekenbijlage

Ik ben Pieter Feller (Hoorn, 1952) schrijver van voornamelijk kinderboeken. Vooral bekend van de boeken over Kolletje & Dirk. Vanaf het moment dat ik kon lezen, was ik dol op boeken. In mijn jeugd las ik de Donald Duck, de boeken van De Kameleon, Arendsoog en nog veel meer. Mijn ouders gaven me boeken en ik vroeg ze ook voor mijn verjaardag. Mijn favoriete boek destijds was De Kinderkaravaan van An Rutgers van der Loeff. Op de middelbare school kwam ik in aanraking met de Nederlandse literatuur. Veel leerlingen haken dan af en vinden lezen niet leuk meer. Bij mij was dat niet het geval. Ik las boeken die eigenlijk boven mijn pet gingen, maar dat vond ik niet erg. Ik vind toch dat je hoger moet proberen te reiken dan je eigenlijk kan. Na de middelbare school ben ik blijven lezen.

Heus niet allemaal literatuur. Ik was ook gek op de boeken over Maigret van Simenon en ik ontdekte Jack Kerouac en George Orwell. Ik was al een eind in de veertig toen ik zin kreeg om wat te zeggen over de boeken die ik las. Waar kon ik die besprekingen kwijt? Een tijdje kon ik ze publiceren in een plaatselijke krant, maar toen die ophield te bestaan, zag ik maar één uitweg en dat was zelf een website beginnen waar ik mijn schrijfsels over boeken kwijt kon en dat werd www.boekenbijlage.nl Ik ben de oprichter, beheerder en eindredacteur, maar het is en blijft een hobby. Omdat de website afgelopen 3 augustus tien jaar online was, werd er door collega schrijver Hanneke de Jong geopperd om eens een interview met mijzelf te plaatsen. De vragen zijn bedacht door de medewerkers van deze website die allemaal belangeloos meewerken. Zonder jullie geen boekenbijlage, dus nogmaals heel erg bedankt.

Op welke moeilijkheden ben je gestuit bij het maken van de website?

Er zijn mensen die een persoonlijke website maken waar ze alleen hun eigen besprekingen opzetten. Dat vond ik te beperkt, dus moest ik op zoek naar mensen die het ook leuk vinden om boeken te lezen en te bespreken. Ik deed verscheidene oproepen via twitter en al spoedig meldden de eerste kandidaten zich. Om de kwaliteit van de website te bewaken, was ik wel kritisch op wie er in aanmerking kwam om te recenseren. Ze stuurden een proefrecensie in. Al gauw had ik wat geschikte kandidaten. Soms leverde het wat conflicten op, want ik moest mensen afwijzen die mijns inziens niet goed genoeg waren. Een vreemd fenomeen deed zich voor toen er plots veel mails binnenkwamen van vrouwen die christelijke boeken op de site wilden gaan recenseren. Maar die categorie wilde ik niet op de site laten bespreken. Dat gaf wat heftige discussies, want dat vonden ze zeer onterecht. Het duurde lang voordat ze het opgaven. In de loop van de tijd zijn er recensenten bijgekomen en afgevallen. De laatste tijd is de samenstelling behoorlijk stabiel. Ik ben nog wel op zoek naar mensen die kinderboeken willen recenseren.

Je hebt zoveel interviews gedaan. Is er een geweest waarvan je zo onder de indruk was dat een antwoord je niet meer losliet?

Ik deed ze niet altijd alleen. Vaak schakel ik recensenten in die een boek gelezen hadden van een schrijver en die gerichte vragen konden stellen. Ik heb geen journalistieke achtergrond, dus moest ik de techniek zelf een beetje onder de knie zien te krijgen. In het begin had ik de ambitie om elke week een interview op de site te zetten, dat heb ik lang volgehouden, maar uiteindelijk vergde dat te veel tijd en onderzoek en ik moet ook nog mijn eigen verhalen schrijven. Dus de laatste jaren minder interviews. Die blijven dan wel langer zichtbaar. Om nu het antwoord te geven op de vraag. Het was een antwoord van Aby Hartog, dat niets met schrijven van doen heeft. Hij antwoordde op mijn vraag of hij nog iets wilde toevoegen aan het interview: ‘Wees een goed mens.’

Met welke auteur zou je nog eens een interview willen doen en wat zou je belangrijkste vraag zijn?

De bekende Nederlandse auteurs zijn al zo vaak geïnterviewd, dus die sla ik even over. Dan zou ik Stephen King willen interviewen. Ik weet niet of hij blij zou zijn met mijn belangrijkste vraag, namelijk: ‘Trekt u zich iets aan van redacteuren die op- of aanmerkingen op uw manuscript hebben of publiceert u alles zoals u dat wilt?’ Ik zou die vraag stellen, omdat er juweeltjes in zijn oeuvre zitten, maar ook dikke pillen waar niet doorheen te komen valt. Ik vermoed dat hij zich de laatste jaren niet veel aantrekt van commentaar vooraf. Dat zou ik willen weten.

Waarom worden op de site geen bollen of sterren gegeven?

Toen ik begon met de website gaf de Volkskrant sterren en de NRC deed dat nog niet. Later begon die krant toch bollen te geven. Er waren ook recensenten die cijfers gaven, zoals Jaap Friso, die daar overigens weer mee is gestopt. Ik vind het nadeel van sterren en bollen dat lezers de recensies gaan scannen. Vijf en vier sterren worden gelezen en met één ster ook. Drie en twee sterren betekenen dat een boek middelmatig is en ik vermoed dat lezers ze vaak overslaan. Als een boek één ster krijgt, ik ga nu even van mijn eigen gedrag uit, wordt de recensie gelezen met een soort verbazing en misschien ook leedvermaak. Waarom is dat boek zo slecht, volgens de recensent? Ik vind dat een recensie best genuanceerd mag zijn, maar dat de lezer zelf slim genoeg is om uit te maken of hij/zij een boek wil lezen. Er is ook niets zo makkelijk om een boek af te kraken en de grond in te boren. Ook dat doen we niet. De afspraak is dat boeken die we onder de maat vinden niet bespreken. Dat wil niet zeggen dat niet besproken boeken niet goed zijn. Het aanbod is zo groot dat er heel veel boeken door ons onbesproken blijven.

Welke gerichte keuzes maak je of een boek wel of niet op de site komt?

Zoals ik al zei is het aanbod heel groot, dus lang niet alles kan besproken worden. Ik kijk naar de uitgeverij. Is het een goede, gerenommeerde uitgeverij? Ik kijk naar de inhoud van het boek. Voegt het boek nog iets toe aan de enorme stapel die er al is? Ik word ook overspoeld door mensen die een selfpub boek besproken willen hebben. Daar begin ik niet aan. Boeken die niet goed zijn geredigeerd, leg ik meteen terzijde. Dit levert soms weer boze mails op en discussies die ik zo kort mogelijk wil houden. Een heel enkele keer komt het voor dat ik een schrijver of illustrator heel onsympathiek vind en dus boeken van zo iemand komen er niet op.

Welke categorieën recenseer je zelf graag?

Het liefst lees ik literaire fictie uit binnen- en buitenland en ik denk dat ik die het meeste heb besproken. Thrillers en kinderboeken doe ik soms. Ook een enkele biografie of ander non-fictieboek.

Welk boek heeft in die tien jaar de meeste indruk op je gemaakt?

Ik noem er een paar: Butcher’s Crossing van John Williams, Verloren grond van Murat Isik en de laatste twee boeken van Anjet Daanje, De herinnerde soldaat en Het lied van ooievaar en dromedaris. Het zijn boeken die meeslepend zijn. Vooral die van Daanje getuigen van een geweldige verbeeldingskracht en ze zijn ook nog eens prachtig geschreven.

Op de site worden heel veel genres besproken. Zijn er genres die je niet zelf zal lezen?

Ja, er zijn genres die ik niet zal oppakken. Young Adult laat ik aan me voorbijgaan en ook Science Fiction is niet aan mij besteed.

Wat is volgens jou een goed geschreven recensie?

Dat valt niet zo makkelijk te omschrijven. In elk geval mogen er geen clichés in staan, zoals: ‘Leest zo heerlijk weg’ of ‘Leest als een trein’. De recensie moet wat over de inhoud zeggen, zonder spoilers weg te geven. Hij moet wat zeggen over de stijl van het boek, dat is het lastigste onderdeel. De recensie moet in goed Nederlands geschreven zijn. Ik heb geen Nederlands gestudeerd, maar spel- en taalfouten of rare taalconstructies haal ik er wel uit. Hij mag ook niet te lang zijn. Ik heb als grens duizend woorden afgesproken met de medewerkers. Hoewel men er soms wel overheen gaat, maar soms is dat wel nodig.

Hoe ben je op het idee gekomen om de website de naam Boekenbijlage te geven?

De website is natuurlijk geen bijlage, maar een zelfstandig medium. Kranten en tijdschriften hebben een boekenbijlage. Ik koos de naam uit pragmatisch oogpunt. Zouden mensen googelen op boekenbijlage, dan zouden ze allereerst deze website tegenkomen. Ik vind het ook wel lekker allitereren.

Hoe ben je aan de mensen van het boekenpanel gekomen?

Toen ik het boekenpanel bij DWDD zag, vond ik dat er op de site ook een panel moest komen. Bij DWDD werden de panelleden elke twee jaar vervangen. Dus toen de eerste panelleden van de buis gingen, heb ik ze gemaild. Wim Krings en Monique Burgers zaten in mijn eerste panel. Wim is er nog steeds. Op een gegeven moment zat Manda Heddema in ons panel en toen werd zij gevraagd door DWDD en nam afscheid van het boekenbijlagepanel. Dat ging dus andersom. Er vinden nogal eens wisselingen plaats, maar het kost me niet veel moeite om nieuwe panelleden te vinden.

Welke plannen heb je met www.boekenbijlage.nl?

Het zou leuk zijn als de website nog langer blijft bestaan. Volgende maand word ik zeventig jaar en ik kan het werk nog wel een tijdje doen, maar over een jaar of vijf of misschien al eerder zoek ik iemand die het wil overnemen.

Vragen: Alle medewerkers van www.boekenbijlage.nl

Andere recensies

Roversjong – Jef Aerts – Illustraties: Martijn van der Linden – Querido – 64 blz. Wat kunnen boeken voor heel kleine kinderen ook al indrukwekkend zijn. Een kip met de naam Vera zit onder een struik te broeden. De vos die zich in de...
Lees verder Categorie: Kinderboeken
| Reageer!
Ferdinand Verbiest en de ontdekking van China – Veerle De Vos – Pelckmans – 341 blz. Ferdinand Verbiest (1623 – 1688) behoort zonder twijfel tot een van de meest onderschatte Vlamingen of Belgen. Gedreven door een niet te temmen bekeringsdrang en werkijver slaagde deze...
Lees verder Categorie: Biografie & Autobiografie, Geschiedenis, Non-fictie
| Reageer!
Net als ik – Muzoon Almellehan – Vertaling: Merel Leene – Kluitman – 240 blz. Dit is echt weer zo’n young adult boek waarvan ik hoop dat heel veel jeugd vanaf een jaar of 13 het gaat lezen maar zeker ook hun ouders. Ik...
Lees verder Categorie: Young Adult
| Reageer!