“Het went, het bloed en de rondvliegende lichaamsdelen”

Ineke Lenting (Groningen, 1949) heeft haar jeugd op het Groninger platteland doorgebracht. Haar vader had een coaster en tijdens de zomervakanties voer het gezin meestal mee. Zo kwam ze als kind regelmatig in Engeland en hoorde ze veel Engels, wat in die tijd minder gebruikelijk was dan tegenwoordig. Thuis luisterde haar vader dagelijks naar de Shipping Forecast. In die tijd is haar fascinatie voor het Engels ontstaan. Na de middelbare school ging ze in Groningen Engels studeren. Tijdens haar studie speelde ze soms met de gedachte om vertaler te worden, maar ze had geen idee hoe je dat aan moest pakken.

Ooit zei een docent tegen haar dat er met vertalen geen droog brood te verdienen viel, en aangezien ze eigenlijk ook wel beleg op haar brood wilde, liet ze haar vertalersdroom varen en werd docent Engels, zoals de meesten van haar studiegenoten. Jarenlang heeft ze met plezier voor de klas gestaan en in die tijd veel geleerd waarmee ze de rest van haar beroepsleven haar voordeel heeft kunnen doen. Toen ze na een verhuizing geen geschikte onderwijsbaan kon vinden, begon ze uitgeverijen aan te schrijven en hoewel het haar volstrekt aan ervaring ontbrak, had ze wonderbaarlijk genoeg al snel werk. Inmiddels is ze ruim twintig jaar literair vertaler en heeft al doende en ook door cursussen en het contact met collega’s de nodige ervaring opgebouwd. Haar werk kent veel hoogtepunten: uiteraard de eer om de vaste vertaler van Karin Slaughter te mogen zijn, maar ook prijzen die door haar vertaalde boeken in de wacht hebben gesleept (Zilveren Griffel, Dioraphte).

Is vertaler Engels – Nederlands een fulltime baan of doe je er nog dingen naast?

Het is een fulltime baan, het werk houdt me ook bezig als ik niet achter mijn computer zit, maar dat ervaar ik alleen maar als plezierig.

Je bent vooral bekend vanwege je vertalingen van de boeken van Karin Slaughter. Hoe zijn ze bij jou terechtgekomen?

In 2001, toen Karin nog totaal onbekend was, kreeg ik haar eerste thriller aangeboden: Blindsighted, in het Nederlands Nachtschade. Na lezing van het eerste hoofdstuk, waarin een vrouw op gruwelijke wijze wordt verkracht en vermoord op het toilet van een restaurant, wilde ik van schrik de opdracht teruggeven, maar na enig aandringen van de redacteur besloot ik het toch te doen. En we zijn elkaar trouw gebleven, ik heb op drie na al haar boeken en korte verhalen vertaald. Het went, het bloed en de rondvliegende lichaamsdelen…

Krijg je voor elk boek van Slaughter een apart contract?

Ja, elk boek is een nieuwe opdracht, waarvoor ik het zogenoemde modelcontract krijg.

Ben je naast de vertaler ook een fan van haar boeken?

Jazeker, door me zo intensief in de door haar gecreëerde werelden onder te dompelen, eigen ik ze me toe, heb ik mijn favorieten onder de personages en ben ik benieuwd hoe het verder met hen gaat. Ook haar standalone thrillers vind ik sterk.

Heb je tijdens het vertalen contact met haar? Zo ja, hoe verloopt dat?

Ja, ik heb tijdens het vertalen veel contact met haar. Omdat haar boeken het eerst in Nederland verschijnen, werk ik vanuit haar manuscript, waarin nog allerlei dingen veranderd kunnen worden. Ook leg ik lijsten aan met vragen en soms dingen die volgens mij nog niet helemaal kloppen. We mailen in die periode veel.

Heeft de uitgever van het land van herkomst ook nog invloed op de vertaling, of gaat dat allemaal via de Nederlandse uitgever?

De Nederlandse uitgever koopt de vertaalrechten en onderhoudt het contact met mij. Dat laatste gaat buiten de Amerikaanse uitgever om.

Klopt het dat je voornamelijk thrillers en politieromans vertaalt? Is het toeval of ben je ook fan van het genre?

Nee, dat klopt niet. Ik vertaal daarnaast literaire romans en jeugdboeken, vooral Young Adult. Tegenwoordig is Slaughter mijn enige thrillerauteur, maar in het verleden heb ik ook boeken van o.a. Denise Mina, John Connolly en Michael Robotham vertaald. Ik ben niet een uitgesproken thrillerlezer, maar kan een fijne thriller (bijvoorbeeld de boeken van Deon Meyer) zeer waarderen.

Is er een groot verschil tussen het vertalen van boeken uit Groot-Brittannië of de Verenigde Staten?

Afgezien van de duidelijke idiomatische verschillen, vind ik het moeilijk om daar een generaliserend antwoord op te geven. Misschien zijn Amerikaanse boeken, en dan met name jeugd en YA, wat moraliserender en soms wat zoeter.

Wat doe je als je even vastloopt in een vertaling en dan bedoel ik niet een woord of een zin, maar bijvoorbeeld een alinea die je niet in je greep krijgt?

Die laat ik dan even rusten, en de ervaring leert dat zo’n alinea de volgende dag of na een wandeling met de hond opeens een stuk helderder is. In het uiterste geval vraag ik het aan de auteur.

Voel je je als vertaler genoeg gewaardeerd?

Persoonlijk voel ik me voldoende gewaardeerd, door opdrachtgevers, lezers en in het geval van Karin Slaughter ook door mijn auteur. Wel vind ik dat er voor vertalers in het algemeen te weinig aandacht en waardering is. Te vaak wordt een vertalersnaam niet genoemd bij de bespreking van een boek, of wordt er alleen in negatieve zin iets over een vertaling gezegd. Ook de beloning is vaak beneden de maat.

Welke door jou vertaalde boeken raad je absoluut aan om te lezen?

Voor thrillerliefhebbers met een sterke maag: de boeken van Karin Slaughter. Denise Mina vind ik ook geweldig. Voor lezers met een meer literaire smaak: de boeken van Esther Freud, en bijvoorbeeld Wicked van Gregory Maguire. Op het gebied van Young Adult: de Chaostrilogie van Patrick Ness.

Hier is nog ruimte om iets te zeggen dat je aan de lezers wilt meegeven.

Blijf lezen! Mijn eigen leven zou zoveel korter en saaier zijn geweest zonder al die prachtige boeken die ik vanaf mijn vroegste jeugd heb verslonden.

Vragen: Erica Ganzevles en Pieter Feller

Andere recensies

Roversjong – Jef Aerts – Illustraties: Martijn van der Linden – Querido – 64 blz. Wat kunnen boeken voor heel kleine kinderen ook al indrukwekkend zijn. Een kip met de naam Vera zit onder een struik te broeden. De vos die zich in de...
Lees verder Categorie: Kinderboeken
| Reageer!
Ferdinand Verbiest en de ontdekking van China – Veerle De Vos – Pelckmans – 341 blz. Ferdinand Verbiest (1623 – 1688) behoort zonder twijfel tot een van de meest onderschatte Vlamingen of Belgen. Gedreven door een niet te temmen bekeringsdrang en werkijver slaagde deze...
Lees verder Categorie: Biografie & Autobiografie, Geschiedenis, Non-fictie
| Reageer!
Net als ik – Muzoon Almellehan – Vertaling: Merel Leene – Kluitman – 240 blz. Dit is echt weer zo’n young adult boek waarvan ik hoop dat heel veel jeugd vanaf een jaar of 13 het gaat lezen maar zeker ook hun ouders. Ik...
Lees verder Categorie: Young Adult
| Reageer!