Spannend verhaal verpakt in zijdezachte zinnen

Zijdeman – Kathleen Vereecken – Lannoo -162 blz.

Zijdeman is een historische roman over een gezin dat zich bezighoudt met zijde, ieder op zijn eigen manier. Elk gezinslid heeft zijn eigen taak in dit bedrijf. De vader is de koopman die erop uit trekt. De moeder staat in de winkel, Camille de dochter leert van iedereen wat en Louis, de zoon van tien zorgt voor de zijderupsen. Dit gegeven speelt zich af in de achttiende eeuw, een tijd vol oproer en volkswoede in de straten van Parijs. Ook dit gezin kan zich niet onttrekken aan de gevolgen van het politieke geweld.

Het verhaal in Zijdeman wordt verteld door Camille, de dochter des huizes, afgewisseld met de overpeinzingen van Louis, haar broertje. Camille is heel anders dan Louis. Zelf zegt ze daarover: “Als ik vuur ben, is Louis aarde.” Eigenlijk benijdt ze hem daarom.
Haar vader moet vaak op reis in verband met de in- en verkoop van zijde. Eenmaal ging hij zelfs naar China! Zomers reist hij naar Zuid-Frankrijk, naar de Gard. Daar worden de zijderupsen gekweekt, de zijde gewonnen, gesponnen en getwijnd. Als Camille vijftien is mag ze mee om alles te leren wat haar vader weet. Op de terugreis laat haar vader een zakje zien met daarin heel kleine, grijze pareltjes: de eitjes van de zijdevlinder. Ze zijn bestemd voor Louis; hij mag erop passen en voor zorgen dat het rupsen worden.

Na die reis vertrekt de vader voor de tweede maal naar China. Zijn laatste reis, zegt hij zelf. Dat is althans de bedoeling maar de vader komt niet terug. Terwijl de hongersnood en het oproer groeit, blijft het gezin zonder vader achter.
Iedereen mist hem op zijn eigen manier. Louis weet alles nog wat zijn vader hem ooit vertelde over zijde en de rupsen en herhaalt de zinnen die zijn vader sprak eindeloos. Camille is meer bezig met de vraag of haar vader ooit terugkomt. Samen met haar moeder zet ze de zijdehandel voort. Wat Camille en haar moeder niet weten, is dat Louis iedere dag naar de overkant rent om blaadjes van de witte moerbei te plukken voor de rupsen. Pas als hij, net als vele andere kinderen in die tijd, zomaar wordt opgepakt door de politie, ontdekt Camille de rupsenhuishouding boven op zolder. Terwijl ze samen met haar moeder probeert Louis vrij te kopen, zet ze het werk van haar broertje voort.

In Zijdeman spint Kathleen Vereecken haar zinnen als zijde: vloeiend en prachtig van taal. Ze weet de spanning die broeit in het achttiende-eeuwse Parijs mooi op te bouwen en via de gevangenneming van Louis het veilig gewaande huis binnen te brengen. Van mij hadden de zinnen, vooral bij Camille die volwassener denkt dan haar broertje, wel langer mogen zijn, als golvende lappen zijde.
Maar wat weet de schrijfster haar kennis van die tijd in Parijs en over zijde mooi terloops door het verhaal te spinnen! Zijdeman oogt als boek bescheiden, maar is fraai uitgegeven. De lezer die nieuwsgierig werd na het lezen van de achterflap wordt rijkelijk beloond. Voor wie houdt van historische romans is dit een aanrader, maar voor anderen ook: het is een boek over sterke vrouwen in een spannende tijd.

Hanneke de Jong