“Boeken brengen de lezer nieuwe zienswijzen, ontspanning en geestelijke rijkdom”

Remco Houtepen is bedrijfsleider bij boekhandel Libris Venstra in Amstelveen. Hij werd in 1970 geboren in Amsterdam, maar groeide op in Uithoorn. Aan het Herman Wesselink College in Amstelveen doorliep hij eerst de HAVO en daarna het Atheneum. Zijn leraar Nederlands, Cees van Beek, was een fervent lezer van Nescio gaf hem Den Uitvreter te lezen. Hij was meteen in de ban van de man achter het pseudoniem. Bij de boekhandel kocht hij alles wat ze hadden staan.

Dat was helaas niet veel, want J.H.F. Grönloh heeft een beperkt oeuvre nagelaten. Later werd hij nog verwend met zijn Grönlohs wandeldagboeken en allerhande secundaire literatuur. Die leraar Nederlands is voor Remco de man die het lezen echt bij hem bracht. Hij heeft waarschijnlijk de kiem gelegd voor zijn loopbaan als boekverkoper. Mooi was dat hij aanwezig mocht zijn bij zijn pensionering op zijn oude school. Hij schonk hem toen het boek De Lanterfanter van Yusuf Altigan, hij begreep meteen waarom. Remco is getrouwd, heeft twee muzikale kinderen van boven de achttien. De één leest, de ander niet.

Uit wat voor gezin kom je? Werd er veel gelezen?

Ik kom uit een gezin van vier, inclusief mijn ouders. Mijn moeder las en leest veel, mijn vader was en is meer een man die zich stort op zaken die hij interessant vindt, van technisch tot politiek, vrijwel altijd non-fictie. En soms een Baantjer. Mijn zus las in haar jeugd meer dan ik.

Was je als kind een lezer of speelde je liever buiten?

Zoals ik in de eerste vraag al weggaf, ik las minder dan mijn zus. We gingen zeker naar de bibliotheek en ook kreeg ik wel nieuwe boeken. Maar buitenspelen, voetbal en atletiek vond ik stiekem toch aantrekkelijker.

Wat waren de favoriete boeken in je jeugd?

Ik genoot van de Kameleonreeks, van Snuf de hond, de boeken van Carl May, Daantje de Wereldkampioen van Roald Dahl. Eén boek mag ik niet onvermeld laten, Op blote voeten naar Moskou van Marianne Keser. Zij kwam langs op de basisschool in de Kinderboekenweek om te vertellen over het verhaal van Mattijs, elf jaar oud, hij trekt in 1812 met het leger van Napoleon mee naar Rusland, ik weet nog dat ik het echt spannend en indrukwekkend vond, de enorme koude en gruwelijke geschiedenis. Het spanningsveld van goed en kwaad vond ik toen al interessant. Dit boek werd meen ik door de Kinderjury dat jaar bekroond.

Ik zie dat je wel eens stukjes schrijft op Facebook. Heb je ooit de ambitie gehad om een boek te schrijven?

Een boek. Ik zou liegen als ik ‘nee’ zou zeggen, een boek is iets magisch. Tegelijkertijd weet ik dat dat echt niet voor alle stervelingen is weggelegd en dat er eigenlijk genoeg leesvoer is en vooral ook veel slecht leesvoer. Laat de boeken dus maar voor anderen die het kunnen. Met veel plezier schrijf ik stukjes op mijn telefoon die ik dan inderdaad op Facebook plaats of op een blog. Meestal iets wat voortkomt uit een plotselinge gedachte of een gevoel, soms iets wat mij bezighoudt in de publieke ruimte en soms lukrake fantasie. Wel heb ik meegedaan aan schrijfwedstrijden. Onder andere bij Hebban. Mijn bijdrage bleek niet het winnende verhaal, maar werd door een vakjury toch bekroond als de beste runner up en verscheen als onderdeel van een bundel als ebook. Ik vond dat zeer eervol. Dus wellicht droom ik toch stiekem van ooit een boek te hebben met mijn eigen naam. Haha.

Hoe ben je in het boekenvak terechtgekomen?

Na het VWO ging ik studeren aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. De VU Boekhandel zocht werkstudenten, ik solliciteerde, en raakte verknocht aan de wereld van het boek. Als student stapelde ik vooral studieboeken en Syllabi. Na en tijdens mijn diensttijd doorliep ik de 3-jarige Vakopleiding Boekenbranche, werd ik echt boekverkoper en -inkoper, eerst voor Economie, later ook voor Recht en Informatica. Een mooie leerschool waarbij uitgevers van over de hele wereld langskwamen om hun boeken aan te bieden. Hoogtepunt was het bezoek aan de Frankfurter Buchmesse.

Je bent bedrijfsleider bij Venstra, wat houdt dat precies in?

Oeh, ja wat houdt dat in. Je zorgt voor een goede gang van zaken waarin de klant/gast en de collega’s hun aanwezigheid in de boekhandel op een prettige wijze ervaren. Het is zorgen dat zoveel mogelijk alle klussen worden gedaan en de klant in het vizier blijft. Maar ook ben ik medeverantwoordelijk voor inkoop, inrichting en gelukkig het adviseren van onze klanten. Bovenal werken we als een team, ook de wc’s worden dus soms door mij schoongemaakt.

Je bent een groot fan van Ajax en ik neem aan ook van het Nederlands elftal. Betekent dat ook dat je voetbalboeken over de grote Nederlandse voetballers zoals Cruijff en Kieft hebt gelezen? Zo ja, wat vond je ervan?

Ja, ik ben Ajacied, maar minder fanatiek van Oranje, al zijn er zeker momenten dat ik ook die wedstijden bekijk. Een boek over Kieft las ik niet, wel over Cruijff inderdaad, Andy van der Meijde, Mister Ajax Sjakie Swart, Huntelaar of bijvoorbeeld het boek van Menno Pot over Het nieuwe Ajax. Ook heb ik een mooi boek over voetbalshirts van David Endt. Cruijff is een legende. Het is mooi om over hem te lezen en te zien wat een veelzijdig mens hij was. Een man met fouten, maar ook met heel veel mooie kanten. Een groot voetballer en ‘filosoof’.

Mannen en jongens lezen over het algemeen minder dan vrouwen en meisjes. Heb je daar een verklaring voor?

Ik ben man maar geen wetenschapper. Misschien is het omdat in het algemeen gesproken mannen minder gewend zijn met gevoelens om te gaan? Maar wat ik zeg, ik ben geen wetenschapper, puur giswerk gebaseerd op waarschijnlijk vooroordelen.

Wat vind je het leukst om te doen in de winkel?

Dat is echt niet één ding. Een mooi gesprek met een lezer, en die persoon dan een boek aanraden waar deze nog nooit aan gedacht had, die persoon zover krijgen het boek te gaan lezen en dan vervolgens later te horen zeggen dat het een goede tip was, dat is mooi. Maar ook bij de kassa staan, een mooi cadeau maken van een boek dat iemand als verrassing mag ontvangen vind ik erg leuk, helemaal als ik het boek ken en de gulle gever kan melden een goede keuze te hebben gemaakt.
Ik tip ook boeken op de radio. Ooit begon dat wekelijks bij Radio Amstelveen, daarna was het om de twee weken bij omroep Max in het programma WekkerWakker van Manuela Kemp en Henk Mouwe dat stopte na het pensioen van Henk. Sinds een paar jaar ben ik om de vier weken te gast in het programma June in de morgen op Radio NH als de Boekenman. Ik mag daar steeds drie boeken onder de aandacht brengen. Ik vind het vooral leuk boeken te tippen die nog niet in alle kranten hebben gestaan of boeken die een bepaalde lokale ‘couleur’ hebben. Ik tip natuurlijk ook maandelijks een boek op deze site.

Komt het wel eens voor dat je een klant een boek aanraadt en dat die later komt klagen dat het geen goed boek was? Wat doe je dan?

Nee, dat heb ik nog nooit meegemaakt eigenlijk. Ik geef wel eens bij een twijfelende klant aan dat deze het boek mag komen terugbrengen als er beargumenteerd kan worden waarom het slecht was, nog nooit is een boek teruggebracht om die reden.

Hier is ruimte om iets te zeggen wat je heel graag kwijt wilt.

Het boek is magie, als ik voor of na sluitingstijd in de stille boekhandel loop, of kijk naar mijn boeken thuis ervaar ik een enorme gelukzaligheid. Ik vind boeken mooi. En een verzameling nog mooier. Al die omslagen die zoveel verhalen en wijsheid herbergen. Het is jammer dat mensen lezen zien als tijdrovend, maar niet begrijpen dat het ze zoveel kan brengen. Nieuwe zienswijzen, ontspanning, geestelijke rijkdom die zich in de rest van je dagelijks bestaan helpt die drukte van alle dag te weerstaan.

Vragen: Pieter Feller