Een boek dat je beduusd achterlaat
Nieuwe Maan – Sarah Crossan – Vertaling Sabine Mutsaers – Pepper Books – 386 blz.
Als Joe zeven is, verdwijnt zijn achttienjarige broer Ed met de auto van hun tante Karen. Thuis is het een troosteloze bende: vader overleden, moeder de hort op met kerels of verdoofd door drank en drugs. Joe blijft samen met zus Angela bij hun moeder. Als moeder hoort dat Ed in de gevangenis zit, omdat hij een politieagent heeft vermoord, vertrekt zij, ook al zegt Ed dat hij onschuldig is. Hij krijgt de doodstraf. Gelukkig voor Joe en Angela komt moeders zus, tante Karen, over om voor de kinderen te zorgen. Over Ed wil ze geen woord horen; hij is een moordenaar en hij heeft de familie al genoeg leed berokkend, vindt ze.
Als Joe zeventien is, krijgt hij een brief van Ed. Die vraagt hem naar Texas te komen om hem te bezoeken, hij heeft ‘zijn datum’ gekregen. Joe vertrekt naar het gloeiendhete Texas, waar hij in het dorp Wakeling een kamer huurt. Om dat te kunnen betalen, mag hij maaltijden rondbrengen voor het plaatselijke restaurant, maar dan moet hij wel eerst een karkas van een auto tot leven wekken. Zijn dagen zijn al snel gevuld: hij werkt aan de auto, ook al weet hij best dat het een wonder zou zijn als die ooit weer rijdt, hij bezoekt zijn broer, loopt hard in de zon en krijgt steeds meer contacten in het dorp. Het dorp dat afhankelijk is van ‘De Boerderij’, zoals de gevangenis wordt genoemd, waarmee bijna iedereen op de een of andere manier verbonden is.
Door de bezoeken aan Ed komen verhalen van vroeger naar boven; samen halen ze herinneringen op. Ze vertellen elkaar veel, maar Joe verzwijgt ook veel om het voor Ed niet moeilijker te maken. Toch ontsnapt hem de vraag die hem hoog zit: of Ed wel of niet de politieagent heeft vermoord. Ed vertrekt meteen woedend en Joe hoeft een paar dagen niet te komen, tot de pastoor een briefje met uitleg brengt. Dan loopt Joe weer iedere dag het hele eind in de brandende zon om zijn broer te bezoeken. De dagen vliegen voorbij en ondanks de pogingen van zijn advocaat om een hoger beroep aan te tekenen, nadert de datum snel.
Nieuwe maan is om verschillende redenen een bijzonder en indrukwekkend boek. Het onderwerp is de doodstraf, afscheid nemen voor altijd, vergeven en afsluiten; grote thema’s die groots zijn opgeschreven in de vorm van vrije poëzie.
“Ik sla nog één keer mijn armen om hem heen.
‘Ik ben blij dat we deze tijd samen hebben gehad,’ zeg ik.
Ed maakt zich los, zijn ogen dik van het huilen.
‘Pas goed op jezelf, oké?’
En dan draait hij zich om
en keert ons de rug toe.
Ik houd Angela’s hand vast
en trek haar
zo snel als ik kan de kamer uit.
De cipier doet de deur dicht.
Ik val op de vloer.
En achter de gesloten deur horen we Ed.
Hij brult onze namen.”
Hoe indrukwekkend het verhaal is, hoezeer je je in kunt leven in het verhaal van Joe, nergens wordt het larmoyant. De toon, dan rauw en hard, dan weer poëtisch, maakt dat je door wilt lezen. Het boek is een waardig opvolger van Een, waar Sarah Crossan verschillende prijzen, onder andere de Dioraphte Literatourprijs, mee won. Net als in Een staat ook in Nieuwe Maan geen woord te veel en je wilt er dan ook geen een missen. Een boek dat je beduusd achterlaat.
