Een gespleten persoonlijkheid
Het wonderland van Lewis Carroll – Carel Peeters – De Harmonie – 271 blz.
Voor mij zijn er maar drie grote Engelse kinderboekenschrijvers Roald Dahl, A.A. Milne en Lewis Carroll pseudoniem van Charles Lutwidge Dodgson. Carroll, zoals ik hem verder zal noemen, studeerde wiskunde en theologie en twijfelde lang of hij priester zou worden, maar vond van zichzelf dat hij niet goed genoeg was om zich met hart en ziel aan God te kunnen wijden. Hij stelde zijn hele leven hoge eisen aan zichzelf. Aan het eind van een jaar kwam hij vaak tot de conclusie dat hij was tekortgeschoten. Dan nam hij zich bijvoorbeeld voor om de boeken die hij dat jaar niet had gelezen in het nieuwe jaar te gaan lezen, om aan het eind van dat jaar weer tot dezelfde conclusie te komen. Hij staat erom bekend dat hij gek was op kinderen en vooral op meisjes voordat ze veertien werden, dus in de puberteit kwamen.
Hij idealiseerde de jonge meisjes, die hij als volmaakte wezens zag. Tot de puberteit (veertien jaar) was het geoorloofd om zo’n meisje een kus te geven en om er een te ontvangen. Kussen met een meisje boven de veertien werd als onzedelijk beschouwd in het Victoriaanse Engeland. Eén keer schijnt Carroll in de fout te zijn gegaan en werd een kus als te sensueel opgevat. Dat betekende dan ook het einde van de relatie met het meisje en de familie. Peeters wijdt een heel hoofdstuk aan het kussen getiteld “Don’t forget to kiss yourself, please”
Carroll is beroemd geworden met drie boeken Alice’s Adventures in Wonderland, Through the Looking-Glass and What Alice Found There en The Hunting of the Snark. Hij schreef meer kinderboeken, maar die mislukten, zoals het vuistdikke Sylvie and Bruno, bedoeld als kinderboek, maar met volwassen problemen. Het boek hinkte op twee gedachten en dat werkte niet.
Peeters probeert Carrolls karakter en leven te ontrafelen in zeventien hoofdstukken. Veel nadruk krijgt de gespletenheid Carrolls karakter. Aan de ene kant een man met een ongebreidelde, kinderlijke fantasie en aan de andere kant een vrome victoriaan, die heel pietluttig kon zijn. In hoofdstuk elf getiteld “Vruchtbare bemoeizucht” beweert Peeters dat Carroll in onze tijd een columnist was geweest, want hij wist overal wat vanaf en bemoeide zich overal mee. Dit uitte zich in pamfletten en ingezonden brieven over allerlei onderwerpen.
“Hij liet zich in met publieke kwesties als vivisectie, verkiezingen, het stemsysteem, auteursrechten, de spelregels van tennis, de eeuwige verdoemenis, de noodzaak van het oprichten van een toneelschool voor jonge kinderen, en de verhouding tussen moraal en wetenschap.”
In dit boek veel aandacht voor Alice in Wonderland en de betekenissen van de personages die erin voorkomen. Voor wie meer wil weten over Lewis Carroll is Het wonderland van Lewis Carroll een leuk en interessant boek.
Lewis Carroll – Met 4 ¾ kus. Brieven aan kinderen, maar niet alleen – Vertaling Nicolaas Matsier – De Bezige Bij – 254 blz.
Lewis Carroll schreef in zijn leven bijna 100.000 brieven, waarvan heel veel aan jonge kinderen, voornamelijk meisjes. Dit aspect van Carrolls leven wordt in dit boek uitgebreid belicht. Maakte hij in zijn brieven over de serieuze onderwerpen, zoals in bovenstaande bespreking genoemd, geen grappen, van de brieven aan kinderen maakte hij vaak creatieve kunstwerkjes. Brieven in spiegelschrift, brieven als rebus, brieven in minuscule letters geschreven, zogenaamde feeënbrieven die alleen met een vergrootglas gelezen konden worden. Brieven die spiralend waren of achterstevoren geschreven. Vermoeide brieven met bevend handschrift, maar altijd vol grappen en onzinnige beweringen waarmee Carroll zijn correspondenten wilde vermaken. Carroll verwachtte ook berichtjes terug en dan het liefst ondertekend met: Van uw liefhebbende vriendin of iets dergelijks. Aan formeel taalgebruik ergerde hij zich als het kinderen betrof.
Voor dit boek heeft Nicolaas Matsier tientallen brieven vertaald, soms met het origineel ernaast. Volgens een register dat Carroll bijhield schreef hij 98.271 brieven. Hij deed dat met paarse inkt staande aan een lessenaar. Aan zijn vriendin Marion Terry vertelde hij dat hij soms 70 à 80 brieven achterop was. Hij grapte wel eens dat een derde van zijn leven bestond uit het lezen van brieven en tweederde aan het schrijven ervan. Volgens hem was de juiste definitie van een mens ‘een dier dat brieven schrijft’.
Er zijn meer dan vijfentwintig biografische boeken over Carroll geschreven. Vlak na zijn dood in 1898 verscheen al de eerste van de hand van zijn neef Stuart Dodgson Collingwood. Daarin stonden ook stukjes van de brieven die Carroll had geschreven. De brieven die de neef door de biografie heen vlocht zijn vaak anoniem en incompleet. Dat moest ook wel, omdat de meeste geadresseerden nog leefden. In dit boek van Matsier staan dus complete brieven met de datum en de geadresseerde. Het boek geeft een mooie inkijk in hoe de creatieve hersens van Carroll werkten en ook een inzicht in de humor van die tijd.
Boek bestellen!
