Fascinerende hoofdpersoon in de roerige jaren zestig
Heldere mist – Yolande Belghazi – Timman – Nieuwe Druk – 248 blz.
De jaren zestig werden gekenmerkt door grote veranderingen. Vastgeroeste patronen en levenswijzen werden doorbroken, hiërarchische verhoudingen kwamen er in enkele jaren tijds heel anders uit te zien. Muziek werd een middel om je af te zetten, te protesteren en om een identiteit aan te ontlenen. Dat dergelijke processen niet zonder slag of stoot gingen is fraai beschreven in Heldere mist van Yolande Belghazi – Timman.
Inderdaad, een niet erg bekende auteur, hoewel sommige van haar verhalen in verschillende bundels zijn verschenen. Heldere mist is min of meer het vervolg op het eerder verschenen Moekoesja’s kus. We volgen de hoofdpersoon Noor, ruwweg in haar puberteitsjaren, het verhaal speelt in de jaren zestig.
Noor is een jong meisje dat het niet makkelijk heeft. Zij begint op een haar vreemde school, een gymnasium waar zij een buitenbeentje is. Door haar afkomst past zij niet bij haar klasgenoten die elkaar kennen van hockey, paardrijden en muzieklessen. Zij vertrouwt niemand, het enige waar zij zich aan vasthoudt is haar vechtersmentaliteit. Het helpt niet dat zij een heel negatief zelfbeeld heeft. Het kost haar moeite om positieve signalen op waarde te schatten en aanvankelijk is zij heel erg eenzaam. Wat ook niet helpt is dat haar steun en toeverlaat, haar oma Moekoesja wegkwijnt en overlijdt. Aan haar moeder heeft zij niets, haar vader blijft op afstand.
Langzaam maar zeker verandert er iets. Hoewel ups en (vooral diepe) downs elkaar afwisselen vindt Noor de weg omhoog. Vriendschappen ontstaan, zij krijgt een vorm van knipperlichtrelatie met ene Ludwig en op school is zij steeds minder het buitenbeentje. Zij heeft er lange tijd voor nodig om tot de constatering te komen dat haar negatieve zelfbeeld bijgesteld moet worden.
Noor heeft geen stevige basis om op terug te vallen. Aanvankelijk heeft zij geen idee hoe zij richting moet geven aan een leven in een haar volkomen vreemde wereld. Naarmate de tijd verstrijkt wordt het allemaal wat vertrouwder en lukt het haar om enig zelfvertrouwen op te bouwen. En dat kan zij goed gebruiken op de leeftijd waarin eenieder richting moet zien te geven aan zijn of haar leven.
Yolande Belghazi – Timman heeft een beeldende en zintuiglijke stijl. Heldere mist staat vol mooie zinnen en observaties, meestal treffend, soms iets te gezocht. Het verhaal beleef je mee vanuit Noor. Het zijn haar ervaringen en gedachten die centraal staan, die je kunt meebeleven en kunt meevoelen. De auteur begaat niet de fout om te veel uit te leggen, dat zou een boek als dit enorm tekort hebben gedaan. Sfeer, tijdsgeest en de veranderingen in maatschappelijke verhoudingen worden weergegeven via de gedachten en belevenissen van Noor en de interactie met de wereld om haar heen.
Verder valt op dat de hoofdstukken de titels zijn van popnummers uit die periode. Een gedurfde keuze die goed uitpakt, omdat het op deze indirecte wijze bijdraagt aan het schetsen van de sfeer in die jaren.
Heldere mist is boeiend. Ondanks dat de belevingswereld van een onzeker pubermeisje in de jaren zestig in mijn geval niet bepaald vertrouwd aanvoelt, blijf je doorlezen. Je wilt weten hoe het Noor zal vergaan. Als beloning krijg je op mooie wijze inzicht in de belevingswereld en de ontwikkeling van deze fascinerende hoofdpersoon.
NB: Het eerste hoofdstuk past chronologisch na het laatste. Dit hoofdstuk zegt bij eerste lezing weinig, maar doet dat des temeer na voltooiing van het boek en herlezing hiervan. Het verklaart min of meer de titel.
