In de wachtkamer voor een droomland

Ik vertrek nog niet – Josie Kneepkens – Uitgeverij Grenzenloos – 153 blz.

De meesten van u zullen het wel kennen, het programma ‘Ik vertrek’ van de Tros, waarin stellen worden gevolgd die naar het buitenland vertrekken en daar vaak een camping, hotel of B & B willen overnemen of opzetten. Het is spannend om te zien hoe ze het er in die vreemde omgeving vanaf brengen. Gek genoeg gaan ze vaak niet erg goed voorbereid naar hun ‘droomland’ dat ze meestal alleen kennen van vakantie. Wat opvalt is dat ze meestal de taal van het desbetreffende land niet beheersen. Het is dan ook tenenkrommend om te zien hoe ze met handen en voeten proberen te communiceren.

In Ik vertrek nog niet interviewt Josie Kneepkens stellen, maar ook eenlingen die hun heil buiten Nederland willen zoeken. Elders is het gras groener, bloeien de bloemen weelderiger, is het klimaat warmer, zijn de mensen aardiger en is de werkdruk geringer. In het televisieprogramma zien we dat die perceptie vaak niet klopt. In het buitenland zijn ze nog bureaucratischer, onbetrouwbaarder, houden ze zich niet aan afspraken en kom je nergens zonder steekpenningen of vrienden. Kortom de praktijk is altijd weerbarstiger dan de theorie. De mensen die in dit boek aan het woord komen, wonen nog in Nederland, maar zijn druk bezig om een emigratie van de grond te krijgen. Een belangrijk obstakel in 2013 is de crisis, die huizenverkopers aan den lijve ondervinden. Het aangeschafte huis dat ooit was bedoeld als een spaarvarkentje dat later stukgeslagen kon worden, is een molensteen om de nek geworden. Huizen zijn moeilijk verkoopbaar en dus komt er geen geld vrij om te vertrekken. Soms slaat het noodlot toe, zoals bij het echtpaar Annemieke en Frenk Elshof. Frenk krijgt in de aanloop van de emigratie naar Canada kanker en komt te overlijden. Dappere Annemieke zet toch door en wil alsnog met haar kinderen naar dat verre koude land afreizen.

Vertrekken gaat het makkelijkst als je alleen bent, zoals de 18-jarige Tim de Vries die naar Zweden wil gaan. Hij kan daar na afronding van zijn studie zonder problemen heen. Ze willen hem er graag hebben. Ook de 68-jarige Liesbeth Riot is alleen, vanwege haar artrose gaat ze naar Panama.
In dit boek vind je in totaal veertien heel uiteenlopende verhalen van mensen die ons land achter zich willen laten. Boeiend en leerzaam om te lezen als je zelf weg wilt, maar ook voor de achterblijvers, waar ik mezelf onder schaar, is het interessant om te lezen welke aspecten er allemaal een rol spelen bij het verlaten van ons land.
Heel nuttige tips worden gegeven door emigratiecoach Saskia Zimmerman, die ook aan dit boek meewerkte. Er is nog een leuk voorwoord van Stef Bos die na het succes van zijn lied ‘Papa’ graag weer onzichtbaar wilden worden. Hij vertrok naar Zuid-Afrika waar hij nog steeds woont.

Pieter Feller