Informatief en toegankelijk boek over poolreiziger
Sjef van Dongen: Nederlandse Poolheld – Een reconstructie op basis van brieven en dagboeken – Michelle van Dijk – Voorwoord van Maarten Loonen – Epiloog door Sjef van Dongen Jr. – Lectura Cultura – 120 blz.
Michelle van Dijk (1973) is gids, expeditieleider, auteur, spreker, campingeigenaar en tuinder. Ze is geboren in Nederland, maar Scandinavië heeft haar altijd getrokken. Ze woonde en werkte in Zweden en IJsland, maar dit was haar nog niet noordelijk genoeg. In 2001 ging ze voor het eerst naar Spitsbergen. In 2004 begon ze er te werken als gids. Sinds 2007 is ze eigenaar van Longyearbyen Camping, 1300 kilometer van de noordpool. In 2013 volgde ze een minor Arctische en Antarctische studies aan het Arctisch Centrum van de Rijksuniversiteit Groningen, waar ze onderzoek deed naar de Nederlandse poolheld Sjef van Dongen(1906 – 1973). Door de opbouw en toon van het onderzoek te veranderen, is dit boek over de Nederlandse poolheld tot stand gekomen.
“Als gids op Spitsbergen viel mij op dat slechts weinig mensen van deze opmerkelijke man gehoord hadden. Daar moest verandering in komen.”
Sjef van Dongen: Nederlandse Poolheld gaat over het leven een Brabantse jongen in een verlaten mijnbouwdorp op Spitsbergen en zijn heldhaftige poging om de Italiaanse ontdekkingsreiziger Umberto Nobile te redden. Nobile stortte in 1928 met zijn zeppelin neer op het pakijs van Spitsbergen tijdens zijn poging op de Noordpool te landen. Maar liefst 26 dagen trok Sjef van Dongen met zijn hondenspan door een witte hel, en maakte deel uit van de grootste reddingsoperatie in het poolgebied ooit. Tijdens zijn barre tocht op het ijs lieten zijn honden het leven en zelf werd Sjef ternauwernood gered. Bij de redding van Nobile werden schepen en vliegtuigen uit tien landen ingezet en verloor de bekende Noorse ontdekkingsreiziger Roald Amundsen het leven. Kranten over de hele wereld volgden het nieuws van dag tot dag. Terug in Nederland werd Sjef als een held onthaald en ontving hij pauselijke en koninklijke onderscheidingen. Maar wie kent hem vandaag de dag nog? Dit boek is een eerbetoon aan een Nederlandse poolheld.
Het boek is van A4-formaat, hierdoor komen de oude foto’s die Van Dijk gebruikt, om het boek aantrekkelijk te maken voor het grote publiek, goed uit de verf. Maar dit is niet de enige methode die Van Dijk heeft toegepast om haar verhaal voor iedereen geschikt te maken. Het verhaal is begonnen als een wetenschappelijk onderzoek, bedoeld voor studenten en geïnteresseerden. Van Dijk heeft de tekst versimpeld, waardoor het boek Sjef van Dongen: Nederlandse Poolheld voor iedereen toegankelijk is. Ondanks dat de tekst vrij gedetailleerd is, is het niet ingewikkeld.
“Samen met zijn vriend, de Deense ingenieur Ludvig Varming, en negen honden, stapte Sjef op 16 juni aan boord van het schip Braganza, dat hen zo ver mogelijk naar het noorden zou brengen. Onderweg werden allerlei plannen gemaakt; een vliegtuig zou hen dagelijks in de gaten houden. Ook wilden een aantal Italianen mee, maar Sjef en Varming gingen het liefste samen.”
Het Poolgebied was dan een onderwerp waar mijn eigen interesse lag tijdens mijn studie. Ik heb dan ook de meer wetenschappelijke stukken gelezen over de Arctische onderwerpen. Maar een boek als dit maakt de verhalen rondom een poolreiziger als Sjef van Dongen een stuk toegankelijker. Met name de mooie, vaak paginagrote foto’s geven het boek net dat beetje extra.
Felice Beekhuis
