Interview met José Ferdinandus

José Ferdinandus (Zaandam 1949) is bedrijfsleider van Boekhandel Het Leesteken in Purmerend. Daarvoor had ze 22 jaar dezelfde functie bij Het Boekeneiland. Nadat die winkel in mei 2012 failliet was gegaan, begon zij een actie om o.a. door middel van crowdfunding een nieuwe boekhandel van de grond te krijgen. Dat is gelukt. Boekhandel Het Leesteken opende zijn deuren op 3 november 2012. José studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Hogeschool Holland en aan de VU. Twaalf jaar lang combineerde zij het lesgeven met het werk in de boekhandel.

Jullie boekwinkel is nog niet zo lang open, sinds begin november. Hoe gaat het tot nu toe?

Het gaat tot nu toe heel goed. Nog elke dag komen er mensen binnen die enthousiast reageren en blij zijn dat er weer een goede boekhandel in Purmerend is.

Steeds minder mensen lezen en de omzet van de boekwinkels daalt. Hoe zie je de toekomst?

Dat er minder mensen lezen, waag ik te betwijfelen. Nog deze week las ik een artikel dat 80% van de jeugd lezen leuk vindt. Wel is het zo dat er minder boeken worden verkocht in de fysieke boekhandel. Toch zijn er boekhandels die het wel goed doen. Wij proberen uit alle macht tot die laatste categorie te behoren.

Raad je mensen nog aan om een boekwinkel te beginnen en heb je tips?

Als je een boekhandel begint kun je niet meer volstaan met de winkel vol boeken zetten en dan gaan wachten tot er klanten komen. Belangrijk is volgens mij dat je met enorme inzet een plek moet creëren waar mensen graag komen vanwege de fijne sfeer, de aanwezige kennis en de activiteiten die je organiseert. Je winkel moet een place to be worden.

Wilde je als kind als iets met boeken gaan doen? Zo nee, wat wilde je dan worden?

Nee, ik wilde graag archeologe worden. Ik zie mezelf nu niet meer in de grond wroeten bij opgravingen. De interesse in geschiedenis is gebleven

Las je als kind veel en wie was je favoriete schrijver?

Ik ben mijn hele leven een boekenwurm geweest. Als kind was ik gek op boeken over belangrijke wetenschappers zoals Louis Pasteur en Marie Curie. Dat soort boeken bestaat eigenlijk niet meer. Jammer. Mijn eerste boekje was overigens Poes Pinkie, uit de beroemde serie Gouden Boekjes die nu nog steeds te koop zijn.

Wat is er leuk aan het runnen van een boekwinkel en wat niet?

Het allerleukste van het runnen van een boekhandel is je passie voor lezen delen met de klanten. En dan vooral van boeken die niet in de bestsellerlijsten staat, maar één die jij hebt ontdekt. Om van die titel je eigen bestseller te maken geeft enorm veel voldoening. Ook het bedenken van allerlei activiteiten vind ik erg leuk. Er is niet zoveel waar ik een hekel aan heb. Waar ik wel altijd moeite mee heb is dat ik nu het jaar 2013 net begonnen is, al kalenders moet inkopen voor 2014.

Wat ga je allemaal doen om je boekwinkel te promoten?

We promoten de winkel via advertenties, via het Librismagazine dat huis-aan-huis wordt verspreid en natuurlijk ook via de sociale media. We halen met onze activiteiten ook regelmatig de pers en dat is ook goed voor onze naamsbekendheid.

Doet de overheid genoeg om het lezen te bevorderen of is dat niet haar taak?

Dat is haar taak via het onderwijs. Ik heb zelf jaren voor de klas gestaan en heb de afbraak van het literatuuronderwijs meegemaakt. Zo zonde!

Er verschijnen in Nederland ongeveer 20.000 boektitels per jaar. Dat is erg veel. Aan welke uitgaven erger jij je?

Van mij mag het wel wat minder. Een boek krijgt veelal te weinig kans om door het publiek ontdekt te worden omdat het alweer plaats moet maken voor een nieuwe titel. Een uitgesproken hekel heb ik aan klonen, d.w.z. boeken die nageaapt zijn van bestsellers van collega uitgevers.

Welke boeken die niet in de bestsellerslijsten staan, krijgen volgens jou te weinig aandacht en worden ten onrechte niet goed verkocht? Noem eventueel titels en schrijvers of genres.

Het lijkt wel of de klant steeds conservatiever wordt in zijn keuze en daarom sneller kiest voor een boek van een bekende naam want dat zal dan wel goed zijn, terwijl er beslist boeken zijn die veel beter zijn. Daar ligt voor de boekverkoper een schone taak.

Wat zijn meest favoriete boeken die je ooit las?

Ik beperk mij even tot de laatste jaren en dan noem ik twee titels. Ten eerste Godenslaap van Erwin Mortier en dan vooral vanwege het fenomenale taalgebruik. Godallemachtig wat kan die man schrijven. Er komt werkelijk geen lelijke zin op papier. Een ontdekking van de laatste tijd is Stoner van John Williams. Een boek zo mooi en ontroerend dat ik alleen maar zou willen zeggen: LEES!