Interview met Marjolein Hanse

Marjolein Hanse is mede-eigenaar van Silvester Boek en Spel aan de Dorpstraat te Zoetermeer. Ze werd geboren in 1975 te Gagnoa, Ivoorkust. Toen ze drie maanden oud was verhuisde ze naar Nederland met haar vader en moeder en twee oudere broers. In 1993 behaalde ze haar Vwo-diploma en in 2000 studeerde ze af aan de HBO Weg- en waterbouw. Na haar studie werkte ze ongeveer zes jaar voor een ingenieursbureau, voornamelijk in een uitvoerende taak in het toezicht op grote civiel technische bouwwerken. In die tijd reisde ze veel, en heeft zowat de hele wereld bekeken met haar vriend Luuk Hamers. In 2009 kregen ze de tweeling Ruben en Kasper.

In 2007 begon ze als vrijwilliger te werken bij Silvester. In deze periode zat ze twee jaar in de Griffeljury van het CPNB en luisterde met heel veel ontzag naar de passie voor boeken van haar jurygenoten.
Al snel maakte ze de keuze om partner te worden in de kinderboekwinkel. Nu probeert ze alweer bijna zes jaar samen met Henne van Beveren Silvester Boek en Spel groot te maken.

Wilde je als kind als iets met boeken gaan doen? Zo nee, wat wilde je dan worden?

Het is wel grappig dat vriendinnen uit mijn studietijd me hebben horen zeggen dat ik later het liefst een reis- of kinderboekwinkel wilde hebben.
Maar ik kom uit de waterprovincie, waar ze net de pijlerdam aan het opbouwen waren toen ik over studies ging nadenken. Als bèta was de keuze voor een Delftse studie niet onlogisch en hoopte ik later zelf ook zo’n dam te kunnen bouwen. Het liefst in een of ander ver warm land.

Las je als kind veel en wat was je favoriete schrijver?

Het hele gezin las veel. Maar ik kan me niet herinneren dat ik een boekenwurm was. Veel boeken heb ik pas later gelezen. Tijdens het Vwo heb ik een verslag gemaakt van de boeken (en kunst) van Wim Hofman, waar ik toen helemaal weg van was. Ik heb altijd wel gekozen voor de spannende boeken. Ik kan me nog herinneren dat ik boos was dat ik alle boeken van De Vijf van Enid Blyton van de schoolbieb uitgelezen had. Hierna ben ik via de spannende boeken van Evert Hartman naar de detective series van Agatha Christie en Ellery Queen uit de kast van mijn vader gegaan.

Wat is er leuk aan het runnen van een boekwinkel?

Wat me al vanaf het begin trok aan dit werk is de variatie in werk en sociale contacten. Zowel het organiseren van activiteiten voor het voorleestheater, het nieuwe ideeën verzinnen om omzet te vergroten, tot het directe contact met klanten in de winkel en het overleg met andere kinderboekwinkels.
Ik geniet echt van de sociale functie van onze winkel. Je bouwt goede banden op met de gezinnen met kinderen die al van jongs af aan in de winkel komen. Je ziet ze opgroeien.

Wat doe je allemaal om je boekwinkel te promoten?

Wij hebben al een tijdje geleden besloten dat we de promotie van Silvester het liefst doen via ons theatertje. In de winkel is ruimte voor bezoek van schrijvers, kleine workshops en voorleesbijeenkomsten. Hier stoppen we dan ook geld en moeite in. Bij een activiteit in het theater maken we gebruik van onze contacten op scholen, bij kranten en natuurlijk het web, om hier ruchtbaarheid aan te geven. Sinds een tijdje is de onlinewereld erg belangrijk geworden. We proberen via twitter en Facebook mensen thuis te laten meegenieten van alle nieuwtjes en activiteiten in de winkel en van onze webshop.

Wat moeten we doen om kinderen aan het lezen te krijgen en te houden?

Het is zo belangrijk dat kinderen boeken krijgen te lezen die ze leuk vinden. Dit begint al vroeg door met voorlezen ze bekend te laten worden met de wereld aan verhalen in boeken. Op het moment dat het belangrijk is dat ze zelf meer gaan lezen kan je ze beter het World Book of Records laten spellen, als ze hier voorkeur aan geven, dan ze verplicht aan zware kost te zetten.

Wat denk je van het taalonderwijs op de basisscholen? Wordt er genoeg tijd besteed aan de taalontwikkeling en lezen?

Het lijkt me heel belangrijk dat het in het onderwijs veel en met regelmaat gelezen wordt. Het is tenslotte een van de weinige dingen waar je niet zonder kan in je verdere leven. (Niet alleen de letters op alle borden en bijvoorbeeld contracten, maar je leert vaak ook een levensles van verhalen van andere figuren).
Wij horen van scholen waar extra aandacht aan lezen en schrijvers wordt gegeven en daar merk je ook echt dat de kinderen er zelf van gaan genieten. Het tegenovergestelde bestaat jammer genoeg ook. Vaak hangt het leesniveau en leesplezier samen met het enthousiasme van de leraar. Gelukkig zijn er genoeg leerkrachten die het belangrijk èn leuk vinden.

Doet de overheid genoeg om het lezen te bevorderen of is dat niet haar taak?

Het is zeker wel haar taak. De overheid stuurt grotendeels waar de scholen zich op kunnen concentreren. Het is alleen bij sommige scholen iets makkelijker om de juiste omgeving voor leesonderwijs te creëren, dan bij anderen. Die ruimte geven aan de scholen, daar moeten ze aan blijven werken.
Maar zoals ik zei is het enthousiasmeren erg belangrijk en dat blijft een taak van de leraren zelf. (En natuurlijk van de schrijvers, die leuke boeken moeten blijven schrijven…)

Er verschijnen in Nederland en Vlaanderen jaarlijks ongeveer 3500 kinderboeken. Moet dat minder of juist niet? Zo ja, aan welke uitgaven erger jij je?

Het mag wel wat minder. Het lijkt gelukkig wel alsof dat nu ook de trend is. Aantallen zijn lager en te overzien. Ik hoop dat het betekent dat goede boeken wat langer in omloop blijven. Bij sommige uitgevers weet je dat het boek maar één druk krijgt. Dan kan je een boek niet echt de tijd geven om zich te bewijzen.
Ik heb wat moeite met de kopie-series. Om de zoveel tijd is er een boek of serie die het leuk doet. Daar volgen in het jaar erna allerlei kopieën van op de markt. Zelfde thema, andere setting. Ietwat makkelijk.

Welke kinderboeken krijgen volgens jou te weinig aandacht en worden ten onrechte niet goed verkocht?

Hier ga ik een persoonlijk antwoord op geven. Wat mij betreft namelijk de Belgische prentenboekuitgaven. Ik weet niet of het een echt genre is, maar er zitten juweeltjes bij. Belgische uitgevers durven nog wat meer boeken op niveau te maken. Soms te mooi voor kinderen en lastig voor te lezen. Maar zo geniet ik nog steeds van Het land van de grote letterfabriek en de prachtig vormgegeven boeken van Rebecca Dautremer. Tijdens de boekenbeurs kijken mijn partner(Henne van Beveren) en ik elkaar aan en zeggen dan:’Dit loopt nooit in de winkel!’ Maar af en toe kan je er geen ‘nee’ tegen zeggen. Deze krijgen bij ons een plekje op de mooie-prentenboeken-plank.

Wat vind je van het idee om minder vertaalde kinderboeken op de markt te brengen, maar Nederlandse schrijvers de voorkeur te geven?

Dit lijkt me geen logische zet. Het gaat wat mij betreft om de leukste en mooiste verhalen. We zouden bekrompen zijn als we alleen binnen Nederland kijken. Wat het belangrijkst is, is het taalgebruik. Een boek valt of staat bij de taal. Een goede Nederlandse schrijver is net zo belangrijk als een goede vertaler van een leuk buitenlands boek. Doodzonde om te merken dat een vertaling hapert of spelfouten bevat. (Spijtig genoeg kom je dit nog regelmatig tegen…)

Daarentegen hebben we deze discussie ook in de Griffeljury gehad, zoals die waarschijnlijk elk jaar gevoerd wordt. Mag een buitenlandse schrijver een Gouden griffel krijgen? Er was een jaar waarin we zwaar hiervoor gepleit hebben, maar achteraf gezien is het echt een Nederlandse prijs en gaat deze terecht elk jaar naar een Nederlandstalige schrijver. Maar dat boeken van buitenlandse schrijvers wel geëerd worden met een zilveren griffel vind ik zeer terecht. (Hoewel de vertaler hier dus ook een pluim voor verdient.)

Wat zijn de mooiste boeken die je ooit las?

Oeh, lastig om de laatst gelezen boeken niet door de war te halen met alles wat ik eerder in mijn leven las…

Oh, wat mooi is Panama – Janosch
Ender’s Game – Orson Scott Card
Negen open armen – Benny Lindelauf
Ik en mijn broer – Katarina von Bredow
The Stand – Stephen King
Kulanjango – Gill Lewis

Is er nog een toekomst voor het papieren boek?

Laatst maakte ik toevallig iets mee wat me hoop gaf. We zien langzaam heel wat boekwinkels om ons heen wegvallen. Het lijkt alsof de e-reader een flinke concurrent van het papieren boek wordt. Een klant die voor haar kinderen bij ons boeken kwam halen, maar zelf al enige tijd van een e-reader leest, gaf vlak voor het verlaten van de winkel aan dat ze het wel een beetje gezien had. Ze miste het gevoel van een echt boek in haar handen. Het liet ons achter met een grote glimlach. Zou het echt zo zijn? Zetten we de e-readers straks gewoon in de kast en gaan we weer terug naar de echte boeken? Wij boekverslinders durven het te hopen!