Ophef is goed voor de verkoop
De vrouw die de honden eten gaf – Kristien Hemmerechts – De Geus – 248 blz.
De vrouw die de honden te eten gaf heeft al behoorlijk wat stof doen opwaaien en natuurlijk vooral in België waar veel mensen vinden dat je niet over dit onderwerp kunt schrijven, omdat het nog te gevoelig ligt bij de nabestaanden van de slachtoffers van Dutroux. Het boek gaat namelijk over Michelle Martin – in dit boek Odette genaamd – de ex-vrouw van Dutroux. Ik ben voor complete vrijheid van publicatie, dus wat mij betreft is er geen bezwaar om een dergelijk boek te schrijven. Nabestaanden of anderen die niet over dit onderwerp willen lezen, kunnen het boek gewoon links laten liggen.
Het onderwerp is erg controversieel en Hemmerechts en haar uitgever wisten natuurlijk vooraf dat er over het boek veel commotie zou ontstaan. Commotie = aandacht = free publicity = extra verkopen. Altijd handig als je schrijverscarrière niet zo lekker loopt. Een van haar laatste boeken Haar bloed, werd in de pers niet erg positief ontvangen en dan is een aandachtstrekker als De vrouw die de honden eten gaf mooi meegenomen. Maar heeft Hemmerechts ook een goed boek geschreven?
Hemmerechts laat Odette zich afvragen waarom ze toch zoveel meer gehaat is dan een moordenares als Geneviève Lhermitte die haar vijf kinderen de keel doorsneed. Odettes misdaden zijn toch veel minder erg? Ze probeert zichzelf vrij te pleiten, want ze heeft een zware jeugd gehad met een veeleisende moeder. Ook haar man M heeft het zwaar gehad in zijn jeugd en al snel na haar eerste ontmoeting met hem blijkt dat hij zich vreemd gedraagt. Er is niet veel voor nodig om in hem een psychopaat te zien. Odette noemt een paar momenten waarop ze weg had kunnen gaan, maar ze doet dat niet. Waarom niet? Ik denk dat niemand dat weet, omdat zulke beslissingen niet rationeel genomen worden.
Odettes gedrag is soms voor een ‘normaal’ mens onbegrijpelijk. Ze voert allerlei drogredenen aan waarom ze tijdens de gevangenschap van haar man M, de meisjes die hij in de kelder van zijn huis had opgesloten en seksueel misbruikte, niet heeft verzorgd. Het water was afgesloten, dus zou ze met jerrycans hebben moeten sjouwen. Ze had drie kinderen en moest ze die dan meenemen naar dat huis? Er stond een zware kast voor de ingang van de kelder en die kon ze niet alleen verschuiven. Haar liefde voor M was zo groot dat ze hem niet wilde verraden, terwijl hij ook al een moord had gepleegd.
Omdat Hemmerechts vanuit Odette schrijft – ze zit in het boek nog in de gevangenis, maar het zal niet lang duren voordat ze wordt vrijgelaten – is het taalgebruik niet bijster interessant. Er is zo nadrukkelijk beweerd dat het boek op Michelle Martin is gebaseerd, daarom zie je tijdens het lezen steeds haar en Marc Dutroux voor je. Dat gaat dus de verbeelding in de weg zitten. Literatuur geeft de verbeelding de vrije teugel en dat gebeurt nu dus niet. Hemmerechts omzeilt de valkuil van de sensatiezucht door bijna niets te vertellen over M en zijn gruweldaden. Ze worden wel aangestipt, maar over de details lezen we gelukkig niets. Verder is het een redelijke invuloefening van wat er allemaal gebeurd zou kunnen zijn. Het is eerder een psychologisch portret van Michelle Martin dan een roman. Maar een antwoord op de vraag waarom het allemaal zo gelopen is, geeft het boek natuurlijk niet.
Omdat Hemmerechts zich behoorlijk strak aan de feiten houdt, is het boek een mengeling van non-fictie en fictie. Literatuur kan best op feiten gebaseerd zijn, maar de lezer hoeft helemaal niet te weten welke feiten dat zijn. Die moet worden meegesleept door het verhaal, zich kunnen inleven in bepaalde personages en ze kunnen haten of liefhebben zonder dat daar een muur van feiten tussenin staat. Het boek is goed geschreven, maar het ontbeert de nodige ingrediënten om het echt meeslepend te maken
Pieter Feller
