Sober dagboek interessant door boeiende schrijfstijl
Naamloos – Pepijn Lanen – Ambo Anthos – 254 blz.
Pepijn Lanen (1982) is beter bekend als Faberyaya, één van de rappers van De Jeugd van Tegenwoordig (Watskeburt?) en Le Le (Skinny Jeans). Eerder schreef hij korte verhalen en columns voor diverse tijdschriften. Lanen debuteerde in 2013 met zijn verhalenbundel Sjeumig. Naamloos is zijn eerste roman.
Het boek volgt een maand uit het leven van een jongere dertiger die zich tussen twee banen bevindt en tijdelijk in het nihilistische appartement van een vriend verblijft. De overgangsperiode naar zijn nieuwe baan valt samen met het besluit minstens een maand niet te drinken. Een rustperiode. Tot hij op een ochtend wakker wordt, en zich realiseert dat hij geen idee heeft hoe hij heet.
“Er is geen televisie in het appartement. Ik vraag me af of ik dat mis. Als ik me dat af moet vragen is het antwoord waarschijnlijk nee. Ik vraag me af of ik überhaupt iets mis. Een warme deken van Niets bedekt mij sinds enkele dagen. Alsof ik aan het overwinteren ben in de baarmoeder. Een blokhut van non-activiteit, waar de open haard gestookt wordt met machinaal op elkaar geperste blokken leegte. Het niks doen heeft een eigen identiteit aangenomen die de hele tijd achter me staat en mijn schouders masseert.”
In Naamloos wordt een belangrijke filosofische vraag heel letterlijk benaderd: wie ben ik nou eigenlijk? Het boek heeft daarmee een herkenbaar thema. Het enige wat de hoofdpersoon nog heeft zijn wat kleren, een huissleutel, een biljet van vijftig euro en een pinpas met een scheur dwars door zijn naam. Behalve wat fragmenten uit het verleden, is de man alle informatie over zichzelf kwijt. Wat Lanen knap doet, is dat hij Naamloos – net als het appartement – nihilistisch heeft weten te houden. Hoewel er niet bijzonder veel gebeurt in de 254 bladzijden, blijf je als lezer toch geboeid door Lanens manier van schrijven.
Soms vraag je je tijdens het lezen af: waar is dat goed voor? En alles wat de man doet lijkt zo doelloos. De hoofdpersoon heeft niet echt een doel, en het boek niet echt een slot met motief. Maar het past. Op één of andere manier spreekt het boek je toch aan. Het heeft iets, al is het moeilijk om te benoemen wat precies. Het is een dagboekachtige blik in het leven van een gewone dertiger, maar dan met een bijzonder startpunt en een bijzondere gedachtegang. Naamloos is hedendaags, overtuigend en regelmatig grappig.
“Ik voel me vandaag niet een lekkere warme vleeskroket maar meer een kipkerriesalade uit een iets te koude koelkast. Maar dan wel zonder stukjes kiwi en mandarijn.”
Vervelend is dat het boek zo strak gebonden is. Het is moeilijk open te houden, je moet de bladzijden goed vasthouden of je boek klapt onmiddellijk weer dicht. Gelukkig heb je er niet lang last van, je hebt Naamloos namelijk zo uit.
Felice Beekhuis
